Klauwier heeft het zwaar

Al tien jaar struint Stef Waasdorp in het broedseizoen door de Drentse braambossen, op zoek naar klauwieren. Maar nog nooit hadden de vogels het zo zwaar als dit jaar. De regen van het voorjaar is de grote boosdoener.

Waasdorp is de veldmedewerker ('veldslaaf', zegt hij zelf, maar die titel draagt hij als een geuzennaam) van de Stichting Bargerveen. Hij zoekt nesten, ringt jongen en ouders en controleert welke vogels weer terugkomen. "Maar als dit mijn eerste veldseizoen was geweest, dan was ik meteen met dit werk gestopt; zo demotiverend. Gelukkig weet ik uit andere jaren hoe het ook kan zijn."

Over de malheur van de klauwieren bracht de Stichting Bargerveen onderstaand persbericht uit : Notabene in het 'Jaar van de Klauwieren’ maken de grauwe klauwieren voor het tweede jaar op rij een dramatisch seizoen door. Ongeveer vijftig procent van de paartjes ziet hun nestpogingen bijna letterlijk in het water vallen.

Slecht conditie nestjongen
Op basis van de slechte conditie van nestjongen uit 2011 voorspelden onderzoekers van Stichting Bargerveen vorig jaar al een afname van de populatie in 2012. ‘Helaas’ is deze voorspelling uitgekomen: met zo’n twintig procent minder broedparen doet de Nederlandse populatie dit jaar een flinke stap terug. Tussen de deelpopulaties zijn er echter grote verschillen: op sommige locaties zitten vrijwel evenveel klauwieren als in 2011, terwijl ze op andere locaties (bijna) zijn verdwenen. Desalniettemin zijn er ook dit jaar weer een paar nieuwe broedgebieden ontdekt.

Niet makkelijk
De vogels die dit jaar wel zijn teruggekomen om te broeden hebben het niet makkelijk gehad. De allervroegste broeders waren nog behoorlijk productief. Zo zijn er zelfs twee nesten met zeven jongen succesvol uitgevlogen, iets dat lang niet ieder jaar voorkomt en meestal betreft het dan maar één paar. De klauwieren die later begonnen zijn hebben met al het slechte weer echter een flinke klap gekregen. Predatie, dode jongen in of onder het nest, scheefgewaaide nesten en onderkoelde jongen in met regenwater volgezogen nesten waren dit jaar schering en inslag. Ruim vijftig procent van de legsels is op deze manier mislukt. Veel vogels proberen met een vervolglegsel toch nog succesvol te zijn, maar het aanhoudende wisselvallige weer voorspelt niet veel goeds voor het ‘Jaar van de Klauwieren’.

Slecht broedseizoen
Wat betekent dit voor volgend jaar? Met zo’n slecht broedseizoen is het onvermijdelijk dat de landelijke populatie ook in 2013 verder gaat afnemen. Met twee slechte jaren op rij is de kans groot dat kleine en geïsoleerd liggende gebieden volgend jaar leeg blijven. De populatie zal zich terugtrekken tot de grotere “bronpopulaties”. Hopelijk wordt 2013 een betere zomer, zodat de opmars zoals die de afgelopen jaren gaande was in Nederland, weer op gang wordt gebracht.

Goed nieuws
Gelukkig is er ook nog goed nieuws te melden over het seizoen 2012. Enkele weken geleden schreven we nog dat voor de tweede keer ooit een 7-jarige klauwier in Nederland was gesignaleerd. Nu blijken er dit jaar al vier van deze 'bejaarde' vogels in onze onderzoeksgebieden te broeden. Volgend jaar is er dus kans op een Grauwe klauwier van 8 jaar oud. Dat zou dan tevens de hoogst bekende leeftijd zijn van in een het wild levende Grauwe klauwier.

Tekst: Remco Versluijs & Marten Geertsma, Stichting Bargerveen