Kees Moeliker: Kijk naar vogels!

Terwijl ik afgelopen week alweer volop aan het werk was, hadden mijn kinderen nog schoolvakantie. Om hun blik op de wereld te vergroten, was mijn vrouw zo lief om met de kids naar Madurodam te gaan, waar ze ontdekten ‘waar het kleine Nederland groot in is’. Om mij toch nog een beetje bij dit gezinsuitstapje te betrekken, hielden ze mij via WhatsApp op de hoogte. Na het appje van 12:58 uur - een foto - had ik onmiddellijk spijt dat ik geen snipperdag genomen had. Bij de kassa van het panoramarestaurant stond namelijk een bordje met de tekst ‘Watch out for birds!’. Dat bleek geen aanbeveling om vogels te gaan kijken, maar de waarschuwing ‘Pas op voor vogels!’. Met ‘birds’ werden meeuwen bedoeld, want die beroofden op het terras in korte tijd twee nietsvermoedende toeristen van appelflap en hotdog. Zilvermeeuwen waren het, zag ik op de foto’s die binnenstroomden.


Het is nogal wat om voor de hele vogelwereld te waarschuwen, terwijl alleen meeuwen zich misdragen. En waar gaat het nu helemaal over? De meeuwen gaan net als wij voor de snelle, vette hap. Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Afgelopen mei liftte een Californische meeuw (uitgerust met een zendertje) meerdere keren 240 kilometer mee op een vuilniswagen om zich bij een compostfabriek vol te vreten. Dat is net als het roven van een hotdog een enorme energiebesparing, waar alle vogels uiteindelijk naar streven. 


Ik zie steeds meer van die ‘pas op’ borden, voor meeuwen, buizerds, kraaien. Straks moeten we ook nog oppassen voor mussen! Waar komt die angst voor vogels toch vandaan? Was het Alfred Hitchcock met zijn film The Birds, of de dolgedraaide oehoe van Purmerend? Hoewel de gevallen van steenarenden die zuigelingen uit kinderwagens stelen broodje-aap-verhalen zijn, is de kroonarend uit Afrika gespecialiseerd in het vangen van mensapen en zijn er menskinderschedels in kroonarendnesten gevonden. Zelfs de beroemde fossiele schedel van het Taung-kind, het type van de oermens Australopithecus africanus, de in 1925 ontdekte ‘ontbrekende schakel’ tussen aap en mens, vertoont gaten en andere sporen die veroorzaakt zijn door een roofvogelklauw. Misschien zit de vogelangst daarom nog wel in onze genen.


De waarschuwingen voor vogels die mensen lastig vallen vliegen je om de oren. De website magpiealert.com registreert waar de nummer 1 ‘Angry Bird’ van Australië, de zwartrugfluitvogel, zijn territorium tegen mensen verdedigt, en op de Crow Attack Tracker kunnen inwoners van Vancouver een kraai-veilige route uitstippelen. Overdreven vind ik dat. Vogels zien mensen simpelweg als onderdeel van hun verstedelijkte leefgebied en reageren daar hetzelfde op als op elk ander gevaar, en pikken ook een graantje van ons voedsel mee.


In plaats van ‘Watch out for birds!’ zeg ik ‘Watch birds!’ - Kijk naar vogels! Ga eens zitten op een terras met een hotdog of appelflap op een bordje en neem de kans waar om een zilvermeeuw van dichtbij te bekijken. Kijk eens in de priemende ogen, let op de kleur van de oogring, zie en hoor hoe ze op soortgenoten reageren. Geloof me, de kans is groot dat je steeds vaker naar vogels gaat kijken en de ‘pas op’ waarschuwingen negeert.