Jonge nijlgans waagt zich op het ijs | Zelf Geschoten

Het is koud deze week! Een jonge nijlgans waagt zich op de dunne laag ijs op het water in het Amsterdamse bos. Gefilmd door Henriette Boerendans.

Bioloog Arnold van den Burg vertelt dat vogels evolutionair goed zijn geprepareerd op dit koude weer. De meeste vinden genoeg voedsel om hun lichaamstemperatuur op 40 graden te houden, vertelt hij in Vroege Vogels. 

Algemeen geldt wel: hoe kleiner een vogels is, hoe groter het probleem. "Dat heeft te maken met de verhouding tussen volume en lichaamsoppervlak", zegt Arnold van den Burg, "met een klein volume verliest een vogel relatief veel warmte via z'n lichaamsoppervlak." Daarnaast: hoe groter een vogel is, hoe minder energie hij nodig heeft. "Een lichaamstemperatuur van 40 graden vasthouden kost veel energie. Die energie wordt net als bij ons mensen door de lever gegenereerd", legt Van den Burg uit.

Wanneer het kouder wordt en open water dicht begint te vriezen, proberen watervogels als eenden, ganzen en zwanen dit tegen te gaan door zich in grote groepen te verzamelen in stukken nog niet bevroren water. Door het water in beweging te houden en vermoedelijk ook door het afgeven van een klein beetje lichaamswarmte wordt opvriezen van het water zo lang mogelijk tegengegaan.

De vogels hebben groot belang bij open wakken waarop ze de nacht kunnen doorbrengen. Het verstoren van dit soort wakken kan grote gevolgen hebben voor de vogels.

Voor een vogel zo groot als een zwaan is een dun laagje ijs geen probleem. Met zijn borst breekt hij het ijs voor zich en maakt hij een pad vrij. Zijn soortgenoot, maar ook twee ganzen maken graag gebruik van deze doorgang. Gefilmd door Harry van Gent.