Noordwest-Europa kampt nog steeds met hoogwater. In Nederland zal het waterpeil van de Rijn bij Lobith tot woensdag zakken. Daarna gaat de waterstand vooral door regen in het hele stroomgebied van de rivier weer omhoog, om rond volgende week maandag de piek bij Lobith te bereiken.
Lees hieronder het laatste nieuws over hoogwater en wateroverlast:
De waterstand in het IJsselmeer en het Markermeer blijft zeer hoog, aldus Rijkswaterstaat. Dat komt doordat de meren al heel vol zitten door de vele regen, terwijl op de grote rivieren de vierde hoogwatergolf in aantocht is. Dat water komt ook gedeeltelijk in het IJsselmeer terecht. Harde windvlagen laten het hoge water richting de kust opstuwen. Volgens Rijkswaterstaat zijn op dit moment geen extra maatregelen nodig rond het Markermeer.
Waterstand in IJsselmeer en Markermeer blijft hoog
Donderdag kon er water vanuit het IJsselmeer geloosd worden op de Waddenzee. Vrijdag is dat ook mogelijk, maar het Markermeer zal daar nog niet van profiteren omdat de waterstand op het IJsselmeer hoger is dan die op het Markermeer. Er kan dus geen water vanuit het Markeermeer naar het IJsselmeer afgevoerd worden. Rijkswaterstaat denkt dat de waterstanden op de meren over enkele dagen gelijk zullen zijn. Omdat in het weekend droger weer wordt verwacht zijn de vooruitzichten gunstig, aldus de dienst.
De gemeente Hoorn verwacht ook minder problemen met het hoge water in het Markermeer en schroeft de controles in de nacht terug. Er wordt 's morgens vroeg, 's middags en laat in de avond nog een ronde gelopen. Extra zandzakken of big bags zijn waarschijnlijk niet meer nodig, aldus de gemeente. De big bags hebben in de nacht van donderdag op vrijdag het hoogste water uit het Markermeer op het Visserseiland en in de Grashaven tegengehouden.
Grote wegen in het oosten en noordoosten van het land staan vanwege de hevige regenval de afgelopen dagen geregeld onder water, laat de ANWB weten. Vrijdagochtend zijn de N345 van Zutphen naar Apeldoorn en de N36 tussen Almelo en Ommen dicht omdat er te veel water op het wegdek ligt.
Die laatste weg is in de buurt van Vriezenveen in beide richtingen afgesloten. De verwachting is dat het probleem vrijdagochtend al wordt opgelost zodat het verkeer weer door kan rijden.
Grote wegen in het oosten van het land onder water
De N345 is nabij Zutphen in één richting afgesloten. De weg blijft mogelijk tot dinsdag dicht. Waarom het zo lang duurt, weet de woordvoerder van de ANWB niet. Beide situaties leiden volgens hem vooralsnog niet tot veel files.
De waterplassen kunnen volgens de woordvoerder zijn ontstaan doordat het water niet goed weg kan, of doordat het bijvoorbeeld vanaf een hoger gelegen viaduct op de weg lekt. Het kan gevaarlijk zijn om met hoge snelheid door een grote waterplas te rijden. Op beide wegen mag 80 kilometer per uur worden gereden. Afgelopen dagen was het al vaker raak in de regio, zegt hij. Elders in het land zijn momenteel geen grote wegen onbegaanbaar door het water. De ANWB doet alleen meldingen over N-wegen en A-wegen (snelwegen). Komend weekend gaat het vriezen. Dat kan de situatie nog gevaarlijker maken. De ANWB is daarom extra alert op ondergelopen wegen.
De drie waterschappen in de provincie Noord-Brabant zetten veel waterbergingen in hun gebied in om overstromingen te voorkomen. De hoogwaterpiek op de Maas komt tussen vrijdag en zaterdag voorbij en alle watergangen in de provincie zitten overvol door de vele regen. Voor het eerst is het nieuwe waterbergingsgebied de Kleine Dommel bij Heeze ingezet om Eindhoven en Geldrop te beschermen tegen wateroverlast, aldus waterschap De Dommel. In de Kleine Dommel is plaats voor 1,5 miljoen kubieke liter water.
Brabant vangt Maaswater op in waterbergingen
Wateropvanggebied Diesdonk bij Helmond en Asten is ingezet om de waterstand op de Zuid-Willemsvaart te verlagen. Het kanaal tussen Maastricht en Den Bosch stond donderdag zo vol dat de sluizen niet meer bediend konden worden. Daardoor lag de binnenvaart stil. Die kan hervat worden volgens waterschap Aa en Maas. De berging bij Veghel is klaar om ook ingezet te worden, zodat inwoners van die plaats geen natte voeten krijgen.
Waterschap Rivierenland, dat zowel met hoogwater op de Maas als met hoogwater op de Waal te maken heeft, heeft het Kolffgemaal bij Hardinxveld-Giessendam gerepareerd. Een pomp van het belangrijke gemaal viel enkele dagen geleden uit door een kapotte motor. Het drijvende gemaal De Pannerling uit de Betuwe is naar Hardinxveld-Giessendam gebracht en het Kolffgemaal draait vrijdag weer volop. Het schap hoopt dat de waterstand op de Linge in de loop van vrijdag gaat dalen. De Linge treedt hier en daar buiten de oevers.
De hoogste waterstand in de Maas is voorbij, aldus Rijkswaterstaat. Na de piek van donderdagmorgen ging het rivierpeil in de nacht van donderdag op vrijdag nog even omhoog, maar het water kwam een stuk minder hoog dan eerder werd verwacht, zodat er vrijdag geen sprake is van een tweede piek. De hoogwatergolf op de Maas is nu in de buurt van Stevensweert (gemeente Maasgouw) in het midden van Limburg.
Hoogste waterstand Maas bij Maastricht is voorbij
Donderdag voerde de Maas bij St. Pieter onder Maastricht 1700 kubieke meter water per seconde af. Zulk hoog water komt eens in de drie tot vier jaar voor, aldus de waterbeheerder. De aanvoer van regenwater vanuit Frankrijk en de Ardennen daalt nu snel. De Maas blijft volgens Rijkswaterstaat een poosje op een stabiele hoge afvoer van 1500 kubieke meter per seconde staan. In de loop van zondag daalt de waterstand verder.
Honderden dijkwachten van waterschap Limburg lopen voortdurend inspectierondes over de dijken langs de regenrivier. Alle stuwen in de Maas zijn omhooggezet om het water zo snel door te laten stromen.
De gemeente Vijfheerenlanden deelt zandzakken uit aan inwoners van de buurt Varsseveld in Leerdam. De eerste tuinen in dat gebied lopen donderdagmiddag onder water door de hoge waterstand in de Linge. De gemeente en Waterschap Rivierenland verwachten dat de Linge buiten de oevers gaat treden, laten zij weten.
Leerdam deelt zandzakken uit aan inwoners om hoogwater Linge
Het water in de Linge tussen Tiel en Gorinchem stijgt al dagen en dat gaat de komende dagen door. De sloten in de polders rondom het riviertje zitten boordevol. Het waterschap heeft al water omgeleid via sluizen en daardoor geldt op een deel van de rivier een vaarverbod. Donderdag is een van de twee sluizen bij Asperen in Gelderland gesloten, zodat het Lingewater langzamer in de richting van Gorinchem stroomt.
Donderdag wordt ook het drijvende gemaal De Pannerling van Doornenburg in de Betuwe naar Hardinxveld-Giessendam gesleept. Een motor van het Kolffgemaal in de Zuid-Hollandse plaats is uitgevallen en moet gerepareerd worden. De Pannerling kan een deel van de weggevallen capaciteit overnemen, aldus het waterschap.
Wetterskip Fryslân zet zeven wateropvanggebieden in het oosten van de provincie in om overstromingen te voorkomen. Het stelsel van meren, vaarten en kanalen in de provincie is overvol en dreigt te overstromen, ondanks de inzet van vele pompen en alle gemalen, waaronder het historische Ir. D.F. Woudagemaal bij Lemmer, aldus het schap.
Friesland zet 7 wateropvanggebieden in om hoogwater
Er is onder meer een zogeheten retentiegebied bij de Smalle Ee bij Drachten. Dergelijke gebieden zijn bestemd voor de opvang van extreem hoogwater. In zo'n geval gaan schuiven van de waterweg naar de polder open, zodat het water kan wegstromen. Friesland heeft veertien retentiegebieden, goed voor de opvang van in totaal 6 miljoen kubieke meter water. Na crisisoverleg donderdagmorgen is besloten de helft van de gebieden vanaf donderdagmiddag vol te laten lopen.
Vrijwel elke provincie heeft tegenwoordig wateropvanggebieden of retentiebekkens om overstromingen door hoogwater te voorkomen. Het zijn meestal weilanden of drassige natuurgebieden. Daarnaast zijn langs de grote rivieren op sommige plekken veel grotere noodoverloopgebieden aangelegd om hoge waterstanden op te vangen. Voorbeelden hiervan zijn de nevengeul langs de Waal bij Nijmegen, de Noordwaard bij de Nieuwe Merwede in de Biesbosch en het Reevediep tussen de IJssel en het Drontermeer in Overijssel.
De Nederlandse binnenvaart maakt zich vooralsnog weinig zorgen om het huidige hoge waterpeil en de aanstaande vorst van dit weekend. Dat laat brancheorganisatie de Koninklijke Nederlandse Binnenvaart (KNB) weten.
Binnenvaart kan hoogwater aan
"Het gros van het transport gaat gewoon door, de binnenvaart ligt niet stil door het hoge water", zegt Geert Snoeij, beleidsadviseur nautische techniek, water en infrastructuur bij de KNB. "Met dergelijke vooruitzichten verwachten we niet direct problemen", zegt hij over de voorspelde vorst van aanstaand weekeinde.
Het huidige hoge waterpeil zorgt momenteel voor wat kleine, lokale problemen zoals vertraging in transport van goederen over water, zegt Snoeij. Dat komt doordat "sommige infrastructuur niet meer goed werkt", zoals de Prins Willem-Alexandersluis van het Oranjesluiscomplex in Schellingwoude, bij Amsterdam. "Daardoor liggen sommige schepen een aantal dagen daar stil."
Snoeij legt verder uit dat schepen door de hoge waterstand, die vanaf donderdag weer gaat stijgen, rekening moeten houden met de hoogte van hun containers. "Schepen kunnen dan niet altijd dezelfde lading meenemen, omdat ze anders niet onder bruggen door kunnen. Er moeten dan meer schepen vaker varen voor dezelfde lading."
De Maas bereikt zowel donderdag als vrijdag een hoogste punt. Rijkswaterstaat en waterschap Limburg hielden daar eerder al rekening mee, omdat het in Frankrijk en in de Ardennen ook hard bleef regenen.
Maas bereikt donderdag en vrijdag hoogste punt
De Maas bij Maastricht is dinsdag en woensdag heel snel gestegen en staat donderdag op een afvoer van 1700 kubieke meter per seconde. Daarna zakt het water iets, om weer toe te nemen tot ongeveer 1800 kubieke meter per seconde vrijdagmiddag. Deze hoge waterstanden komen volgens Rijkswaterstaat gemiddeld eens in de drie jaar voor. Het hoge water heeft geen invloed op de deels ingestorte overlaatdam Bosscherveld bij Maastricht, want die staat niet rechtstreeks in contact met de Maas.
Waterschap Limburg volgt het rivierwater vanuit een centrale regiekamer in Roermond. De Maas en de oevers zijn op deze hoge waterstanden ingericht, maar bijkomend probleem is ditmaal dat de bodem kletsnat is door de vele regen en geen water meer kan opnemen. Ook alle beken en sloten stonden al heel vol. Inspecteurs lopen rondes langs de dijken.
Rijkswaterstaat huurt ingenieursbureau Arcadis in voor coördinatie en onderhoud van vijf belangrijke stormvloedkeringen in Zuid-Holland. Door alles bij één partij onder te brengen, denkt Rijkswaterstaat efficiënter te kunnen werken dan met aparte contracten, zoals nu nog de praktijk is. Dat schrijft het FD.
Onderhoud van stormvloedkering komt in één hand
Arcadis begeleidt de komende vier jaar het onderhoud aan de Maeslantkering, de Hartelkering, Hollandsche IJsselkering, de Haringvlietsluizen en Volkeraksluizen, zo maakt het ingenieursbureau donderdagochtend bekend. De stormvloedkeringen zijn van essentieel belang voor de veiligheid van het dichtbevolkte gebied in Zuid-Holland. Alleen al de Maeslantkering bij Hoek van Holland en de Hartelkering bij Spijkenisse beschermen zo'n twee miljoen mensen tegen overstromingen.
Met het contract van Rijkswaterstaat is in totaal een omzet gemoeid van zo'n 6,5 miljoen euro. Er is een mogelijkheid voor verlenging van twee keer twee jaar. Naar verluidt waren er drie partijen in de race voor de opdracht van Rijkswaterstaat.
Europese landen sturen na zware regenval materieel naar Duitsland en Frankrijk om te helpen bij de strijd tegen het hoge water. Vanuit Nederland worden vier pompen gestuurd, maakte de Europese Commissie bekend.
Nederlandse pompen naar Frankrijk om wateroverlast
Duitsland en Frankrijk hebben gevraagd om de Europese hulp. Nederland, Tsjechië en Slowakije sturen naar verwachting in de loop van de dag pompen naar Frankrijk, aldus het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Frankrijk stuurt ondertussen ander materieel naar Duitsland. Het gaat onder meer om zogenoemde flood containment barriers, barrières die het water kunnen tegenhouden.
Ook andere EU-lidstaten hebben hulp aangeboden. Eurocommissaris van Crisisbeheer Janez Lenarcic bedankt Nederland en de andere landen voor hun snelle ondersteuning. Nederland stuurde vorig jaar ook al noodpompen naar Frankrijk toen daar overlast ontstond door extreme regenval.
Dit keer wordt volgens de commissie gevreesd voor overstromingen en rivieren die buiten hun oevers treden in de Duitse deelstaten Nedersaksen en Thüringen, evenals de Franse departementen Nord en Pas-de-Calais. Ook elders in West-Europa zorgt noodweer voor problemen. In het Verenigd Koninkrijk zitten duizenden huishoudens zonder stroom en in België staan straten onder water.
De waterstand in de Rijn gaat vanaf woensdag weer stijgen. Het water in de Maas is al aan het stijgen en bereikt naar verwachting donderdag de piek bij Maastricht. De Maas bereikt dan een waterstand die gemiddeld eens in de drie jaar voorkomt, aldus het Watermanagementcentrum van Rijkswaterstaat. Waterschap Limburg verwacht wel wateroverlast, maar voorziet geen ernstige problemen.
De Rijn bereikt zondag of maandag de hoogste stand, die ongeveer vergelijkbaar is met het hoge water van vorige week. Zo'n hoge waterstand komt gemiddeld eens in de vijf jaar voor.
Waterstand Rijn stijgt weer, Maas donderdag op hoogste punt
Het gebeurt maar zelden dat het vier keer kort achter elkaar hoogwater is in de grote rivieren. Bijkomend probleem is, aldus Rijkswaterstaat, dat de bodem helemaal verzadigd is met water, waardoor neerslag niet wegzakt maar ook allemaal door de rivieren moet worden afgevoerd.
Waterstand op de meren De waterstand in het IJsselmeer en het Markermeer blijft mede door de grote aanvoer van de rivieren zeer hoog. De harde wind stuwt het water nog eens op richting de oevers aan de oostkant van de meren. Mogelijk sluit Rijkswaterstaat de opblaasbare stormvloedkering Ramspol bij Overijssel weer.
Maar ook de westkant van de meren houdt last van hoogwater. De gemeente Hoorn plaatst woensdag extra big bags langs de stoepen van het Visserseiland. Ondergrondse vuilcontainers zijn vol water gelopen. De gemeente plaatst tijdelijk containers op straat. Veel waterschappen voeren nog steeds extra dijkinspecties uit.
Merwede Waterschap Rivierenland heeft de Arkelse Damsluis bij Arkel in Zuid-Holland weer gesloten om te voorkomen dat het Merwedekanaal buiten zijn oevers treedt. Het water uit de Linge wordt nu via Gorinchem naar het Kanaal van Steenenhoek en de Merwede geleid. Het schap heeft de provincie gevraagd beperkt te schutten bij Vianen en Gorinchem. Waterschap Vechtstromen heeft het Banisgemaal in Almelo ingeschakeld om te voorkomen dat de Twentse plaats wateroverlast krijgt.
Het Noord-Franse departement Pas-de-Calais (Nauw van Calais) vreest woensdag nog meer regenval. Er is in zes dagen tijd 100 millimeter regen gevallen, melden Franse media. De weerdienst Méteo-France rekent op nog 7 tot 15 millimeter regen deze woensdag. Rivieren en beken zijn al overvol. De rivier de Aa bijvoorbeeld heeft het centrum van het plaatsje Arques, 40 kilometer ten zuidoosten van Calais, onder water gezet. In de plaats zijn daarom evacuaties.
Meer wateroverlast verwacht in Noord-Frankrijk
Er zijn meerdere stromen die buiten de oevers kunnen treden. Een maand geleden werd het noordwesten van Frankrijk ook geteisterd door noodweer en wateroverlast.
In België zorgt vooral de rivier de Dender voor problemen. De bodem langs de stroom is verzadigd en er zijn plaatselijk steile oevers zodat het overtollige water nergens meer heen kan. Langs de rivier zijn er al enkele huizen geëvacueerd vanwege overstromingen, met name in Geraardsbergen. Maar de provinciale autoriteiten in Oost-Vlaanderen verwachten geen grootschalige evacuaties en de meeste regen die woensdag in België valt, zou in de Ardennen neerkomen.
Verschillende waterschappen in het land zetten dinsdag de noodpompen en gemalen weer aan om wateroverlast en overstromingen te voorkomen. De maatregelen zijn volgens de schappen nodig omdat het hard regent terwijl de bodem kletsnat is en geen water meer kan opnemen. De Maas in Limburg krijgt daarnaast ook een flinke hoeveelheid regenwater uit Frankrijk en de Ardennen te verwerken, aldus waterschap Limburg.
Waterschappen zetten pompen en gemalen weer aan
Noord-Nederland
Waterschap Hunze en Aa's in het noorden van land heeft in Groningen De Kleine Zeesluis in Farmsum, gemaal Rozema in Termunterzijl en de historische dieselpomp van gemaal Duurswold weer ingeschakeld. Het schap denkt dat er dinsdag nog twee keer flink op zee gespuid kan worden bij Delfzijl en het gehucht Nieuwe Statenzijl. Woensdag wordt dat lastig omdat het zeewater hoog wordt opgestuwd door de harde wind. In Friesland is dinsdagmorgen het monumentale Ir. D.F. Woudagemaal bij Lemmer weer ingeschakeld.
Limburg
In Limburg zijn bij de Tungelroyse beek en de Uffelse beek noodpompen geplaatst. In Zuid-Limburg let het schap scherp op de afvoer van met name de Geul. De Maas bereikt naar verwachting donderdag de hoogste stand bij Maastricht. Dat water doet er drie dagen over om Noord-Limburg te bereiken. Maasgouw in Midden-Limburg heeft in diverse dorpen wegen afgesloten die waarschijnlijk onder water komen te staan. De gemeente waarschuwt dat het heel gevaarlijk is om verbodsborden in de uiterwaarden te negeren.
Nieuwe piek komt eraan
Het waterpeil van de Rijn bij Lobith zakt volgens Rijkswaterstaat tot woensdag. Daarna gaat de waterstand vooral door regen in het hele stroomgebied van de rivier weer omhoog, om rond volgende week maandag de piek bij Lobith te bereiken. Het water staat dan naar verwachting ongeveer net zo hoog als tijdens het hoogwater rond de kerstdagen. Het komt maar heel af en toe voor dat er vier hoogwaterpieken achter elkaar op de grote rivieren zijn.
