Vroege Vogels

Hoe overleven vogels de vorst?

•

Nieuws

•

28-02-2018

•

leestijd 3 minuten

•

1443 keer bekeken

•

De kou deze week komt laat in het seizoen. De natuur was zich al op het naderende voorjaar aan het voorbereiden, en dan komt de vrieskou als een onaangename verrassing. Hoe gaan vogels om met de kou?

Voedsel in de tuin

Zadenetende vogels, zoals vinken, geelgorzen en kneuen, hebben het aan het eind van de winter zwaarder. De plantenzaden waar ze afhankelijk van zijn raken gedurende de winter steeds verder op. Dit is dan ook het moment waarop de schuwe vogelsoorten in tuinen kunnen opduiken. Zonder voldoende voedsel zijn de vogels namelijk ten dode opgeschreven.

Watervogels in de wakken

Het dichtvriezen van open water wordt door watervogels (eenden, ganzen en zwanen) tegengegaan door zich in grote groepen te verzamelen in het overblijvende open water. Door het water in beweging te houden en vermoedelijk ook door het afgeven van een klein beetje lichaamswarmte wordt opvriezen van het water zo lang mogelijk tegengegaan.

De vogels hebben groot belang bij open wakken waarop ze de nacht kunnen doorbrengen. Verstoring van wakken met watervogels kan dan ook grote gevolgen hebben voor de vogels.

Vogels in een wak. Fotograaf: geugjesRia

Waarom krijgen vogels geen koude voeten?

Vroege weidevogels

De eerste weidevogels zijn inmiddels teruggekeerd in Nederland. De kieviten, kemphanen en eerste grutto's zoeken de plas-dras gebieden op waar ze normaal veel voedsel kunnen vinden. Met de vrieskou vinden ze hier alleen geen eten, want het dunne laagje water in de gebieden is bevroren. De vogels moeten uitwijken naar andere plekken. De zon is gelukkig al zo krachtig dat de bovenste lagen van de bodem overdag ontdooien en het met name kieviten wel lukt om iets aan voedsel te vinden. Voor grutto's en tureluurs met hun lange snavels is dit een stuk lastiger. Vogels die al verzwakt zijn van de lange vliegreis vanuit het zuiden moeten hun reserves in korte tijd kunnen aanvullen. Lukt dat niet, dan zullen ze sneuvelen.

Kievit op bevroren weiland. Fotograaf: AnnaToosvandenHeuvel

Tweestrijd door hormonen

Onder invloed van hun hormonen beginnen sommige vogelsoorten in deze periode aan het broedseizoen. Ze zoeken broedgebieden op en beginnen met baltsen. Kieviten maken normaal gesproken begin maart de eerste nesten. Maar niet overal in het broedgebied is op dit moment voldoende voedsel te vinden en daarom vliegen kieviten nu nog veel in grote groepen rond, op zoek naar voedsel. Als het komende dagen geleidelijk aan warmer wordt, zullen de groepen uiteenvallen en de paartjes zich verplaatsen naar de broedgebieden.

Bijvoeren van tuinvogels

Vogels hebben dankzij hun dons een uitstekende isolatielaag. Toch moeten met name de kleinere soorten, zoals de winterkoning, flink bijstoken om warm te blijven en dit kost extra energie. Door wat extra bij te voeren, houden de vogels in de omgeving van de tuin het makkelijker vol.

En de ijsvogels?

Ondanks hun naam kunnen ijsvogels slecht tegen ijs. De bevroren laag scheidt hen van hun voedsel onderwater. Vaak zoeken de vogels de plekken op waar nog wel open water te vinden is, zoals de uitlaat van warmer water bij industrie of stromend water dat minder snel bevriest. Voor de meeste ijsvogels zal er komende dagen gelukkig nog voldoende open water te vinden zijn.

Bron: Vogelbescherming Nederland, Nature Today

Meer over:

vorst, vogels

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

Reacties (4)

Sorteren op:

JanF1228 feb. 2018 - 21:36

Op het ogenblik bevriest het water erg snel. Bijvullen met warm water gaat maar beperkt. De bakjes lopen dan al snel over en het wordt een ijsbaan er omheen. Ik heb daarom enkele bakjes binnen staan en ik wissel ze regelmatig om. Daarnaast zet ik op een ondiepe plek in/op de vijver kort een pan met kokend water. Als die door het ijs gezakt is hebben de vogels een prima drinkplek. inderdaad gaan ze badderen. Normaal zie ik spreeuwen vechten om het eten, nu zie ik ze vechten om in het water te komen. Ik neem aan dat ze zelf wel weten wat wel en niet kan.

Henriëtte28 feb. 2018 - 20:10

Misschien een goede tip: maak zelf vet zaad voor de buitenvogels. Ik gebruik 2 blokken gehard vet, smelt deze, haal de pan van het vuur en voeg zaad, havermout (zakje van 500 gram) en eventueel zonnebloempitten toe. Hiermee vul ik een emmer van ongeveer 10 liter. Mijn ervaring is dat vogels liever fijn zaad eten dan het grovere. Roodborsten eten graag havermout en krijgen dan ook wat vet om warm te blijven. Voor vogels die hun voedsel van de grond eten zoals groenlingen, boekvinken, merels, spreeuwen, geelgorzen, appelvink, hout- en tortelduiven, mussen, roodborst en zelfs de boomklever (snoept ook vogelpindakaas) een welkome hulp. Momenteel zie ik minder eksters en kraaien op de voederplaats, maar die eten ook graag mee. Pimpel- en koolmezen eten van alles een hapje mee.

bomendromer28 feb. 2018 - 15:32

Wil je in je tuin water aanbeden (want de vogels hebben nu erge dorst) dan bestaan er drinkbakverwarmers. Te koop bij kleindierwinkels. Leg er wel genoeg stenen in zodat ze niet kunnen baden. Er wordt hier veel gedronken. Havermout is fijn voor roodborsten en duiven en zonnepitten eet bijna iedereen.

1 Reactie

JterHaar28 feb. 2018 - 16:13

Drinkbakverwarmers: bedankt voor de tip. Ik kook nu 's morgens (zodra het in de buurt van de 0 graden komt) water, dat ik voorzichtig over het bevroren water in de drinkbakjes giet tot het ontdooit is (ik voel natuurlijk wel of het niet te warm is, maar het koelt meteen af). Ze komen dan inderdaad vrij snel drinken. Af en toe checken of het water niet weer bevroren is.. ;-) De zonnepitten worden eigenlijk alleen door de meesjes gegeten hier.

0 Rapporteren

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Maandag, woensdag en vrijdag versturen wij je alle informatie uit de radio en tv-uitzending en het laatste internetnieuws.