Het stormbos bij Leersum

In juni 2021 raasde er een valwind over Leersum. Niet alleen huizen, mensen en dorpen werden zwaar getroffen door dit natuurfenomeen, ook de bossen in dit deel van de Utrechtse Heuvelrug. Duizenden bomen waaiden om, productiebossen gingen verloren, er was veel stambreuk en boomkronen werden uit de grond gerukt. Zo ook in het bos Breeveen. Utrechts Landschap besloot daar niets aan te doen; ze lieten alles liggen.  

Het bos bij Breeveen is ooit aangelegd als productiebos met lange rijen van slechts één boomsoort: de grove den. Toen het gebied jaren geleden in handen kwam van Utrechts Landschap, besloten de beheerders dat het bos weer omgetoverd moest worden tot een natuurlijk bos. Om dit te bereiken wilden ze het bos verjongen. Dat wil zeggen: open plekken creëren, dood hout laten liggen, ondergroei stimuleren en voornamelijk loofhout aanplanten.  

Dat wat Utrechts Landschap kunstmatig wilde doen, werd dankzij de valwind op een natuurlijke wijze bereikt.  

De valwind heeft gezorgd voor dood hout en open plekken in het bos. Op deze manier komt natuurlijke verjonging op gang.  Er ontstaan warme open plekken, plekken met schaduw, veel variatie. Wat weer aantrekkelijk is voor verschillende flora en fauna. Het stimuleert de biodiversiteit in dit stormreservaat. Om daadwerkelijk te weten wat voor effect een dergelijk bos heeft op de biodiversiteit, zijn ze begonnen met een meerjarig onderzoek naar het aantal en de soorten mieren in dit bos, in vergelijking met andere type bossen op de arme zandgronden van de Utrechtse Heuvelrug.  

Uit de resultaten blijkt dat er in dit stormreservaat meer soorten mieren en ook hogere aantallen voorkomen dan in andere bostypen in dit gebied. Dood hout speelt een belangrijke rol als leefgebied voor mieren. Ook een ongestoorde bodem en een dikke strooisellaag is belangrijk. Daarnaast is hier nu een goed microklimaat aanwezig door al die verschillende soorten vegetatie, die gevormd wordt door de jonge bomen en struiken die zijn opgekomen. Er is veel voedsel en goed leefgebied voor de mieren ontstaan.

Hiermee worden ook weer insectenetende vogels aangetrokken, zoals de specht. Het is natuurlijk afwachten wat er in de toekomst gebeurt met de populatie als het bos weer veroudert, en het meer dichtgroeit.  

Kijk zaterdag 30 september 2023 naar de uitzending over de bossen van de Utrechtse Heuvelrug om 19.15 uur op NPO 2!