Herstel van mangrovebossen goed voor kustbescherming

Langs de noordkust van Java, Indonesië, stijgt de relatieve zeespiegel in een alarmerend tempo. Dit heeft grote gevolgen voor mensen en mangrovebossen langs de kust. De afgelopen vier jaar onderzocht Celine van Bijsterveldt, bioloog bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), de mogelijkheden van mangroveherstel als kosteneffectieve en duurzame oplossing voor kustbescherming.

Mangroven zijn tropische bossen die groeien op de grens tussen land en zee. Door hun luchtwortels kunnen ze goed tegen overstromingen door getijden. Deze dichte bossen vertragen golven en waterstromingen en kunnen zo de overstromingsbestendigheid van laaggelegen kustgebieden vergroten.

Helaas zijn juist in de dichtbevolkte gebieden de mangroves gekapt om land vrij te maken voor andere doeleinden. Daardoor zijn deze kusten kwetsbaar geworden. Nu de zeespiegel stijgt, wordt het herstel van mangroven steeds belangrijker om deze dichtbevolkte kusten te beschermen. "Ik heb deze regio bezocht tijdens mijn studie in 2015, en ik zag hoezeer de mensen leden onder kusterosie en frequente overstromingen", zegt Van Bijsterveldt. "Soms erodeerde de kust wel 100 meter per jaar en hele dorpen verdwenen in zee."

Het onderzoek van Van Bijsterveldt heeft belangrijke inzichten opgeleverd. Er is ontdekt dat mangrovebossen succesvol kunnen worden hersteld in gebieden die zijn aangewezen voor kustbescherming. Op voorwaarde dat er kritieke basisomstandigheden worden gecreëerd, zoals bodemhoogte, breedte van de slikken en de sedimentatiesnelheid, kunnen jonge mangroves zich met succes vestigen.

Opvallend was dat volgroeide mangroven veerkracht toonden tegen door de mens veroorzaakte stressfactoren, waaronder vervuiling, en een hoge mate van tolerantie vertoonden tegen snelle zeespiegelstijging wanneer er voldoende sediment aanwezig was.

Het onderzoek van Van Bijsterveldt biedt een blik in de toekomst voor plattelandsgebieden aan de kust die worstelen met voortdurende vervuiling en zeespiegelstijging. 

Bron: NIOZ