Herfstverkleuring traag op gang

De herfstkleuring begon dit jaar onverwacht vroeg maar door de zeer hoge temperaturen in de afgelopen twee herfstmaanden werd de snelheid van herfstkleuring sterk vertraagd. Uit satellietwaarnemingen blijkt dat de mate van herfstkleuring begin november inmiddels vergelijkbaar is met de herfstkleuring begin november van 2012 en 2013. Ook die jaren hadden allebei een relatief late herfstkleuring vergeleken met 50 jaar geleden.

Groenindexwaarneming
Doordat voor het eerst de Groenindexwaarnemingen gecombineerd zijn met de nationale bosinventarisatie is er ook onderscheid gemaakt tussen de Groenindex van beuken-, eiken- en populierenbossen. Daaruit blijkt dat de bladverkleuring bij alle drie de boomsoorten dit jaar tegelijk begon en dat de bladeren vervolgens bij alle drie de soorten heel geleidelijk bruiner werden. De bladeren van populieren verkleurden het snelst, gevolgd door eik en daarna beuk. Deze volgorde zagen we ook vorig jaar.

Hoe verkleuren bladeren?
Bladeren van loofbomen bevatten chlorofyl. Deze stof zorgt ervoor dat planten van de lente tot en met de herfst met behulp van zonlicht koolstofdioxide en water kunnen omzetten naar o.a. zetmeel, suikers en zuurstof. Deze stof zorgt ook voor de groene kleur van de bladeren. Chlorofyl absorbeert namelijk alle zichtbare kleuren die aanwezig zijn in het zonlicht, behalve groen. Het groene licht wordt teruggekaatst, waardoor wij de bladeren als groen zien.

Fotograaf: Marijke Kemps

Geel, oranje, rood
Tijdens het groeiseizoen wordt continu chlorofyl aangemaakt en gebruikt. In het najaar neemt de lichtintensiteit van de zon af. Hierdoor wordt er minder chlorofyl aangemaakt. In de bladeren zijn nog andere pigmentstoffen aanwezig. Die worden zichtbaar als het chlorofyl verdwijnt. Anthocyaan is rood van kleur, xantofyl is geel en caroteen oranje. Deze verschillende kleurstoffen bepalen samen de kleur van de herfstbladeren.

De kleur van de bladeren verschilt per boomsoort, maar hangt ook af van de plek waar de boom staat, en van het weer. Niet alleen de lichtintensiteit is belangrijk voor bladverkleuring. Ook de temperatuur en de hoeveelheid neerslag spelen een rol.? Het wachten is nu op een paar (lichte) nachtvorsten die de bladverkleuring stimuleren. Voordat de bladeren afsterven, trekken de bomen het chlorofyl dat nog aanwezig is terug uit de bladeren en slaan het op in de takken.

Bron: Natuurkalender