Grote sterns maken comeback

Natuurbeschermers zaten met de handen in het haar. De vogelgriep doodde vorig jaar een flink deel van de Nederlandse grote sterns. De kolonies op Texel, in Zeeuws-Vlaanderen en bij Camperduin zijn zelfs helemaal weggevaagd. En dat terwijl de kustvogel juist bezig was aan een succesvolle terugkeer in Nederland. Zijn al die jaren van bescherming voor niets geweest? De veerkracht van de grote stern blijkt groter te zijn dan gedacht. Op Texel maakt de kustvogel dit broedseizoen een spectaculaire comeback.

Grote sterns krijgen gemiddeld slechts één kuiken in de twee jaar. Daarom duurt het lang voor een kolonie op volle sterkte is. De verwachting was daarom ook dat het lang zou duren voordat de sterns in Nederland de klap van de vogelgriep te boven zouden komen. Maar niets is minder waar, op Texel althans. De broedplekken zijn dit jaar weer goed bezet. Waarschijnlijk zijn jonge exemplaren nu eerder gaan broeden dan normaal. In andere jaren zouden deze grote sterns weggeconcurreerd worden door oudere exemplaren. Maar omdat de kolonies vorig jaar zijn weggevaagd zagen ze hun kans schoon.

Mardik Leopold van Wageningen Marine Research houdt de grote sterns op Texel al jaren goed in de gaten gehouden. Hij is enorm verbaasd over de enorme veerkracht van deze kustvogels. Hij bestudeert de ringen van de sterns die nu broeden op Texel. Hieruit blijkt dat de huidige broedvogels van heinde en verre komen. De vogelgriep heeft ook dit jaar flink huisgehouden in Nederland. Met name kokmeeuwen werden het slachtoffer. Leopold vermoed dat de vogelgriep die dit jaar rondging in Nederland zich heeft aangepast, waardoor grote sterns voor een tweede keer massaal het loodje hebben gelegd.

Het had weinig gescheeld of we hadden in ons land überhaupt geen grote sterns meer gehad. Rond 1900 werden verschillende soorten sterns bejaagd omdat dameshoedjes met deze veren in de mode waren. In de Tweede Wereldoorlog werden de eieren van de grote stern massaal geraapt voor voedselvoorziening en in de jaren vijftig werd de vogel slachtoffer van vergiftiging door bestrijdingsmiddelen.

Een grote stern broedt in groepen op kwelders, stranden en eilanden. In Nederland komt de soort veel voor op de Wadden en in de delta bij Zuid-Holland en Zeeland. Het voedsel bestaat uit grote vissen als zandspiering, smelt, sprot en jonge haring. Grote sterns zijn trekvogels, die overwinteren voor de West-Afrikaanse kust, tot aan Zuid-Afrika toe.