Goudjakhals op weg naar Nederland

Naast de wolf komt nu ook de goudjakhals richting Nederland. De jakhals is op zoek naar nieuwe territoria. De Nederlandse natuur heeft genoeg potentie voor roofdieren, en is daarmee geschikt voor de vestiging van beide soorten. De Zoogdiervereniging zoekt nu uit waar goudjakhalzen zich precies kunnen vestigen. Anders dan voor de wolf, is Nederland voor de goudjakhals een compleet nieuw gebied.

De afgelopen maanden is er veel media-aandacht geweest voor het feit dat Duitse wolven steeds vaker Nederland bezoeken. Minder bekend is dat ook het kleine neefje van de wolf, de goudjakhals (Canis aureus), om precies dezelfde reden naar Nederland komt. Terwijl de wolf gedurende de Middeleeuwen van nature in Nederland voorkwam, is ons land voor de goudjakhals een compleet nieuw gebied. Deze soort leeft van oorsprong in een gebied van de Balkan en het Midden-Oosten tot in Bangladesh. Sinds de jaren tachtig is de jakhals zich vanuit de Balkan op natuurlijke wijze gaan verspreiden. Waarom dit precies gebeurde is niet duidelijk, maar er wordt aangenomen dat wettelijke bescherming, veranderingen van landgebruik en klimaatverandering hier een rol in spelen.

De verspreiding van de goudjakhals gaat erg snel. Inmiddels zijn er populaties in Tsjechië, Kroatië en Slovenië. Deze populaties groeien zo hard dat ze nu actief worden bejaagd. Dit is in beperkte mate toegestaan. Sinds 2000 komt de goudjakhals ook voor in Duitsland en Italië. De populaties daar doen het goed. De eerste goudjakhals in Nederland werd gezien op de Veluwe in 2016.

Jakhalzen zijn slanke, middelgrote hondachtigen met lange poten. Met hun goed ontwikkelde gehoor en reuk kunnen ze van ver voedsel vinden.

De manier van leven van de goudjakhals lijkt erg op die van de wolf. Goudjakhalzen leven ook in roedels waarbij de jongen van vorige jaren hun ouders helpen met het grootbrengen van de nieuwe generatie. Als de jongen ongeveer twee jaar oud zijn, gaan ze op zoek naar nieuwe territoria. De goudjakhals is wel veel meer een alleseter dan een pure vleeseter, zoals de wolf. Ook zijn de prooidieren die een goudjakhals kan bejagen veel kleiner dan bij een wolf, de jakhalzen jagen voornamelijk op hazen en konijnen. Het is de verwachting dat Nederland geschikt leefgebied heeft voor de goudjakhals, maar waar dit precies ligt en hoe de goudjakhals om zal gaan met de (potentiële) vestiging van de wolf is nog onduidelijk. Wageningen Universiteit en de Zoogdiervereniging doen verder onderzoek.

Tekst: Joliene Wennink en Glenn Lelieveld - Zoogdiervereniging, Nature Today