Goudjakhals blijkt een mannetje uit DNA-onderzoek

Voor het eerst is de aanwezigheid van een goudjakhals in Nederland genetisch vastgesteld. Er zijn eerder al waarnemingen van het dier geweest, maar deze zijn nooit bevestigd met DNA onderzoek. Het blijkt te gaan om een mannetje die eerder in Duitsland is vastgesteld. Op 28 en 29 oktober zijn nabij Ooij en Erlecom in Gelderland schapen aangevallen. Omdat de verdenking uitging naar een wolf, is DNA afgenomen voor onderzoek door Wageningen Environmental Research (WENR), in opdracht van BIJ12. Genetisch onderzoek heeft vastgesteld dat het om een goudjakhals ging. 

Genetische monitoring

Goudjakhalzen wegen ongeveer 10 kg en zijn het kleinere neefje van de wolf, die ca 40 kg weegt. Het is een Europees beschermde soort, die relatief nieuw is in Nederland. Toch is de uitkomst niet helemaal een verrassing voor geneticus Arjen de Groot. “Het was bekend dat er in de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen een goudjakhals rondliep, op een afstand van de Nederlandse grens die voor dit dier gemakkelijk te overbruggen is. We wisten dus dat de kans bestond dat we zijn DNA op enig moment zouden aantreffen in Nederland.” WENR werkt samen met andere instituten binnen het CEwolf consortium, dat zich richt op de genetische monitoring van wolven in Centraal Europa. Omdat het genetisch onderzoek aan wolven ook schade aan landbouwhuisdieren betreft en goudjakhalzen schapen kunnen aanvallen, wordt deze soort in de genetische monitoring meegenomen. 

Identificatie door DNA-paspoort

Ecoloog Margreet Laar: “We hebben niet alleen kunnen vaststellen om welke soort het gaat, maar ook welk individu het betreft. Door het DNA-paspoort te vergelijken met referentiedata in bezit van onze Duitse collega’s van onderzoeksinstituut Senckenberg, hebben we kunnen vaststellen dat het om hetzelfde individu gaat die eerder in Duitsland is vastgesteld: een mannelijke goudjakhals met genetische code GG010m (Genetische Goudjakhals 010, man)”. Dit individu is voor het eerst vastgesteld op 18 augustus ten Zuidoosten van Duisburg en vervolgens in de periode van 25 september – 18 oktober nabij Kranenburg, niet al te ver van de Ooijpolder. 

Vestiging niet ondenkbaar

Goudjakhalzen vergroten hun verspreidingsgebied vanuit Zuidoost-Europa en duiken steeds vaker op in Nederland. In 2016 is bij toeval de eerste goudjakhals in Nederland vastgesteld door onderzoekers van WENR met behulp van een cameraval. Onderzoeker Edgar van der Grift: “Inmiddels is GG010m de vierde vastgestelde goudjakhals in Nederland. Tot dusverre zijn de waarnemingen vooral met cameravallen gedaan, die foto’s maken van passerende dieren. Nu hebben we voor het eerst ook DNA van een dier aangetroffen. Gezien de ontwikkelingen van deze soort in Europa is het niet ondenkbaar dat de goudjakhals zich in de nabije toekomst zal gaan vestigen in Nederland”. BIJ12 heeft namens de overheid een informatiepagina online gezet en publiceert regelmatig tussenrapportages over de wolf in Nederland.

Bron: Wageningen University & Research