Goedkopere Hanzelijn onder de loep

Onder druk van PvdA en VVD heeft minister Peijs (Verkeer) een onderzoek toegezegd naar een goedkoper alternatief voor een snelle trein vanuit Amsterdam naar het noorden. Uiterlijk april volgend jaar moet duidelijk zijn of dit plan de voorkeur verdient. Een paar maanden later kan dan een definitief besluit vallen.

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft een supersnelle magneetzweeftrein of hogesnelheidsverbinding nagenoeg afgeserveerd. PvdA-woordvoerster Dijksma toonde zich woensdag in een debat blij met de toezegging om de 'Hanzelijn plus plus' mee te wegen.

Die variant behelst een verbinding die grotendeels op bestaand spoor komt en waarop snelheden van 200 kilometer per uur mogelijk moeten zijn. Dan kan de hogesnelheidslijn tussen Parijs en Den Haag twee keer per dag doorrijden naar Groningen en Leeuwarden.

Volgens Peijs moeten alle varianten gelijkwaardig worden bekeken in een onderzoek naar rendement en strategische waarde. Zij vond het te vroeg om stelling te nemen. Volgens de VVD'er Hofstra, die samen met Dijksma optrok, is een supersnelle Zuiderzeelijn simpelweg onbetaalbaar en onrendabel. ,,Je kunt met 25.000 euro in een showroom wel kijken naar een Rolls Royce of een Bentley, maar er niet een kopen.''

ChristenUnie-Tweede-Kamerlid Huizinga-Heringa had niet zoveel waardering voor dat soort openheid als de minister. ,,Zij weten nu al waar zij uitkomen.'' Zij riep op tot ,,zorgvuldige snelheid of snelle zorgvuldigheid''.

Het onderzoek zal uiterlijk 1 april 2006 klaar zijn. De zorgvuldigheid is daarmee gediend, aldus Peijs. De Friese VVD-gedeputeerde Baas wil liefst begin december al duidelijkheid. PvdA-voorman Versteeg zei het getreuzel van Peijs zat te zijn. Maar volgens Gronings commissaris van de Koningin Alders ,,ga je over de jaarwisseling heen'', omdat het onderzoek snel maar ook zorgvuldig moet gebeuren.

Alders is voorzitter van een stuurgroep voor een Zuiderzeelijn, en was woensdag geïrriteerd over het initiatief van zijn partijgenote Dijksma. Hij was ,,blij'' dat de minister ,,haar rug recht heeft gehouden'' en de andere alternatieven aan bod laat komen.

De Kamer debatteerde woensdag met Peijs en haar collega's Dekker (VROM) en Pechtold (Bestuurlijke Vernieuwing) over de aanbevelingen van de commissie-Duivesteijn voor de besluitvorming over megaprojecten. Aanleiding daarvoor waren de peperduur uitgevallen spoorprojecten van de Betuweroute en HSL-Zuid.

De Kamer stemt over twee weken stuk voor stuk over die aanbevelingen en de toezeggingen op dat punt van het kabinet. Ondanks grote waardering voor de schuldbekentenis van minister Peijs, die toegaf dat er in het verleden fouten zijn gemaakt en risico's te laag ingeschat, vielen die toezeggingen de Kamer niet mee.

Zo bestaat de wens voor een betere informatievoorziening door ambtenaren zonder tussenkomst van de minister. Dat laatste wilde Pechtold niet beloven. CDA-Kamerlid Van Hijum noemde dat teleurstellend. GroenLinks-collega Duyvendak wil dat Pechtold alsnog de 'oekaze van (oud-premier) Kok' uit 1998 over die informatievoorziening aanpast.

Wel krijgt de Kamer meer greep op de verdeling van de gelden uit het zogenoemde FES-fonds, dat vooral wordt gevoed met aardgasbaten en waaruit grote projecten worden gefinancierd. Diverse fracties waren toch nog niet helemaal tevreden en willen bijvoorbeeld inzicht in de afgevallen projecten.

Volgens PvdA-Kamerlid Duivesteijn moet de Kamer zich op dit laatste punt harder opstellen. De toezeggingen van het kabinet ,,gaan in de richting''. Het is verder zaak dat het ministerie van VROM verantwoordelijk wordt voor onderzoek naar grote projecten ,,en de monopolitiepositie van departemeneten en ministers wordt doorbroken''.

Bron: ANP