Muggensteekproef rondom het Fochteloërveen

Muggen lokken met je blote armen, dat is het afgelopen jaar steekproefsgewijs gebeurd rondom het Fochteloërveen. Het Fochteloërveen op de grens van Friesland en Drenthe krijgt er het komende jaar ruim tweehonderd hectare nieuwe natuur bij. Omringende landbouwgrond wordt omgezet in natte natuur om de natuurwaarden van dit bijzondere hoogveengebied te versterken. Het waterpeil gaat in fases zo’n zeventig centimeter omhoog.

Vrees voor muggen
De vernatting betekent wellicht ook een toename van muggen in de omgeving, zo vrezen bewoners van omliggende dorpen. Een onderzoek dat deskundigen van de universiteit van Groningen in opdracht van de Dienst Landelijk Gebied uitvoeren, moet uitwijzen of dit het geval is.

"Met behulp van vrijwilligers is het afgelopen jaar het aantal muggen in de randzones van het Fochteloërveen gemeten," vertelt boswachter Martin Snip van Natuurmonumenten. "Vanavond gebeurt dat voor het laatst. Op verschillende locaties gaan vrijwilligers tijdens de schemering twee aan twee met ontblote armen in het veld zitten. Eén persoon lokt de muggen met zijn armen, terwijl de andere met een soort afzuigbuisje gereed zit. Zodra de mug op de arm is geland, wordt het dier met het buisje gevangen en in een bakje gestopt. De meting van deze laatste avond heeft als doel het verloop van muggendichtheden en soorten te onderzoeken van het veengebied tot de bebouwing. Over een afstand van zo’n 300 meter van de bebouwing tot in het veen, willen we om de zoveel meter kijken hoeveel muggenlandingen er zijn."

Steken
Met behulp van deze methode worden muggenbeten zo veel mogelijk voorkomen, al zijn de prikken niet helemaal te voorkomen. "Zelf heb ik ook een keer aan een muggensteekproef meegedaan," vertelt Snip. "Het hangt erg van het weer af hoeveel muggen je kunt verwachten. Ik schat dat er toen circa zeventig muggen op mijn armen zijn geland. Het gros kon snel worden weggevangen, maar natuurlijk ben ik ook een paar keer gestoken. Voor de vrijwilligers wordt vanavond dan ook een koud buffet georganiseerd om hen voor hun medewerking te bedanken."
 
Loktentjes
Naast deze zogeheten ‘human bait acties’ zijn de muggen sinds de zomer van vorig jaar ook via andere methodes gevangen. Zo zijn er in het veen en in de omliggende dorpen speciale paaltjes geplaatst met een kleverige stof waar muggen aan blijven plakken. De plakkerige plaat werd iedere week vervangen voor een nieuwe. Daarnaast zijn er in het veen en in de randzones loktentjes neergezet waarmee muggen werden gevangen.

Wirwar aan soorten
De verschillende methodes moeten een goed beeld opleveren van de muggenstand en de verspreiding van de muggen in het Fochteloërveen en de directe omgeving.

"Dat is nog een hele puzzel, weet Snip. "Er bestaan alleen al 103 soorten knutten en vele tientallen soorten steekmuggen. Daarnaast spelen de weersomstandigheden een grote rol, evenals het voorkomen van nattigheid. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor een laagje water in een dakgoot waar muggen op afkomen. De eindrapportage moet met al deze factoren rekening houden om een goed beeld te krijgen van de muggen in dit gebied."  

Mochten de klachten van omwonenden over muggen na de inrichting van de randzones toenemen, dan kan besloten worden om het onderzoek te herhalen.

Foto: Otto de Vent, bewoner van Fochteloo, laat zich (bijna) prikken. Boswachter Martin Snip zuigt de mug in een potje.
Bron: Natuurmonumenten