Geverfde vogels

Het Rijksmuseum toont zes schilderijen van Melchior d’Hondecoeter (1636-1695) uit eigen collectie. Hondecoeter was de bekendste Nederlandse schilder van zogeheten ‘vogelstukken’ uit de 17de eeuw. Vogelstukken zijn schilderijen met daarop allerlei soorten vogels, zowel inheemse als exotische. Een aantal van de werken in de presentatie 'Melchior d’Hondecoeter. Gevogelte' werden vervaardigd in opdracht van stadhouder-koning Willem III (1650-1702) voor zijn residenties Soestdijk en het Loo en recentelijk door het Rijksmuseum gerestaureerd.

Hondecoeter was de eerste Nederlandse kunstenaar die aan vogels een grote mate van levendigheid wist mee te geven. Hij schilderde pluimveestukken, jachtbuitstillevens en bedacht een nieuw thema in de schilderkunst: parklandschappen met exotische vogels. Ganzen (rot-, nijl- en roodhals-), kramsvogel, patrijs, duif, eend, ekster, pauw maar ook de Afrikaanse kroonkraan, Aziatische saruskraanvogel, Australische geelkuifkaketoe en zelfs een Indonesische vrouwenlori en twee grijskopagapornissen uit Madagaskar bevolken Hondecoeters schilderijen. En waar voorheen de vogels van zijn voorgangers veelal in statische poses in het landschap waren verbeeld, leek Hondecoeter zijn vogels in een momentopname te hebben vastgelegd, alsof ze een tel later zo weg kunnen vliegen of lopen. Bovendien hebben de dieren op zijn werken onderling contact, wat zorgt voor spannende van zijn tijd en dat waren er, mede door de economische voorspoed van de Gouden Eeuw, nogal wat. Zij lieten hun land- en stadshuizen versieren met decoratieve wandschilderingen en Hondecoeters exotische vogelstukken leenden zich hier uitstekend voor. Het hoogtepunt van Hondecoeters roem waren de opdrachten van stadhouder-koning Willem III in het laatste kwart van de 17de eeuw. Naast Soestdijk en Het Loo werden ook schilderijen besteld voor het (niet meer bestaande) buiten Honselaarsdijk.

Voor de presentatie is een bijzondere samenwerking aangegaan met dierentuin Artis in Amsterdam. Gedurende de presentatie (18 december 2008-9 maart 2009) krijgen leden van Artis gratis toegang tot het Rijksmuseum (op vertoon van een geldige Artispas) en mogen de Vrienden van het Rijksmuseum gratis naar binnen bij Artis, waar voor een deel dezelfde vogels te zien zijn als op de kunstwerken.

Gedurende deze Hondecoeterexpositie tot 9 maart 2009 hebben Artis en het Rijksmuseum een gezamenlijke aanbieding: leden van Artis hebben vrij toegang tot het Rijksmuseum, en leden van het Rijksmuseum hebben vrij toegang tot Artis.

Bron: Rijksmuseum