Eurovisie Vogelfestival

Elk jaar, begin mei, trekken de verslaggevers van Vroege Vogels er in alle vroegte op uit om de mooiste vogelgeluiden op te nemen voor het Nationale Vogelconcert. Ieder jaar bezoeken ze andere gebieden zodat er een breed scala aan geluiden kan worden verzameld. Voor deze editie gaan we de grenzen over. Het is een soort Eurovisiesongfestival, maar dan met de vogels als artiesten. We horen de mooiste geluiden uit Nederland, Duitsland, België en Polen. Van de nachtegaal tot de sprinkhaanzanger, en van de witrugspecht tot de brilduiker.

Dit jaar zijn we in de volgende vijf gebieden:

Het is een natuurgebiedje net over de grens bij Nijmegen, de Duitse kant van de Millingerwaard, vlakbij de oude stad Kranenburg. Dit restant van een laagveengebied lag ooit langs de rivieroevers van de Rijn. Vroeger werd het ook wel Armenveen genoemd. Het is een gebied met grasland, rietland en nat bos. Verslaggever Henny Radstaak is met Joost van Bruggen van SOVON Vogelonderzoek op pad in het Kranenburger Bruch. Samen genieten ze van musici als de porseleinhoen, sprinkhaanzanger en braamsluiper.

Dit oerbos ligt op de grens van Polen en Wit-Rusland en heeft een oppervlakte van ongeveer 141.000 hectare. Het is één van de meest ongerepte stukjes natuur van ons continent. Met hierin eeuwenoude zomereiken, winterlindes, maar ook elzenmoerasbos en natte sparrenbossen. In het oerbos komen verschillende spechtensoorten voor die we in Nederland niet kennen, zoals de witrugspecht en de drieteenspecht. Verslaggever Gert Elbertsen gaat in de vroege uurtjes op pad om naar het vogelconcert te luisteren met de Poolse natuurgids Mateusz Szymura van Pygmy Owl Nature Tours.

In de Kennemerduinen, een onderdeel van NP Zuid-Kennemerland, bezoekt Rob Buiter met vogelgids Marlies Hoefkens het Vogelmeer. We worden overdonderd door een veelkoppig koor van nachtegalen, met solo's van blauwborst, braamsluiper en vele anderen. In en bóven het meer baltsen de brilduikers. Het levert een bijzonder geluid op van de fluitende vleugels van deze eendjes. Samen met de knobbelzwaan, die ook over komt vliegen, is de brilduiker één van de weinige vogelsoorten die 'met de vleugels zingt'.

Brussel is het hoofdkwartier van de EU. In de Belgische hoofdstad zetelen diverse Europese instellingen. Maar tussen al die Europese bedrijvigheid heeft de stad toch nog enkele groene plekken weten te behouden. Zo ligt naast het Europees parlement het Leopoldpark, waar verslaggever Merlijn Schneiders samen met de Brusselse Virginie Sonon in alle vroegte de merel, roodborst en winterkoning aantreft. Ook bezoeken zij tezamen de Jardin des Citoyens, dat speciaal voor vroege Vogels al vroeg in de ochtend werd opengesteld voor. Het is een park speciaal voor alle Europese burgers en nu ook de woonplaats van zwartkop, dwergvleermuis en houtduif.

Op de Nederlands-Belgische grens, onder de rook van de Antwerpse haven, ligt de Kalmthoutse heide. Dit uitgestrekte natuurgebied bestaat uit heide met vennen, zandverstuivingen en dennenbos. Dat wil zeggen dat je bij de vennen zowel de rugstreeppad als de nachtzwaluw tegelijk kan horen. De dodaars en de gekraagde roodstaart, de koekoek en de Canadese gans roepen allemaal door elkaar. We worden begeleid door Kathleen Quick, vogelliefhebber die het gebied op haar duimpje kent. Met haar lopen we wat verder het gebied in, richting de hei, en horen we de boompieper, bonte vliegenvanger, en boomleeuwerik. Het opstartende koor van de veldleeuweriken wordt ruw verstoord door het roepen van een voorbijvliegende wulp. 'Welkom in Europa, blijf hier tot ik dood ga' gaat voor een groot deel van deze trekvogels niet op, maar voor het Europese Vogelfestival laten ze zich toch luid en duidelijk horen.