Europese rivierkreeft

De Europese rivierkreeft is, zoals zijn naam al doet vermoeden, afkomstig uit Europa. De latijnse naam voor dit dier is Astacus astacus. Deze naam is afgeleidt van het Griekse Astakos wat zeekreeft betekend. Dit spreekt de waarheid echter tegen omdat de Europese rivierkreeft alleen in zoet water leeft!

Opvallend bij deze kreeft zijn de brede scharen die aan de binnenzijde grof gekarteld zijn en aan de buitenzijde vele bobbels bevatten. Het rugschild van de Europese rivierkreeft is glad. De mannetjes zijn normaliter groter dan de vrouwtjes. Ze kunnen tot 20 centimer lang worden, maar afmetingen langer dan 16 centimeter zijn zeldzaam. De lichaamskleur varieert van zwart, bruin tot roodbruin tot zelfs helder grijsblauw. Het dier leeft in zuurstofrijke beken, rivieren meren en vijvers. De beesten hebben de voorkeur voor schuilplekken zoals onder andere eigen gegraven holletjes en schuilplaatsen onder en achter bijvoorbeeld hout. De Europese rivierkreeft is te onderscheiden van de andere soorten door de afwezigheid van een stekel aan de binnenkant van het voorlaatste lid van de geschaarde poten. De kreeft kan circa 20 jaar oud worden.

Doordat de temperatuur in de herfst daalt vindt de paaitijd bij de kreeften plaats waardoor de kreeften eerder te waarnemen zijn. Enkele uren tot weken na de bevruchting produceert het vrouwtje 90 tot 260 eieren. Door een stijging van de temperatuur in het voorjaar komen de eiren uit. De jonge kreeftjes vervellen twee tot drie keer binnen een maand tijd. Na deze vervellingen zijn de kreeftjes circa 1 centimeter en verlaten de jongen de moeder. De jonge dieren vervellen in de eerste drie jaar nog ongeveer 4-8 keer per jaar. Na vier jaar vervellen de kreeften nog maar één of twee keer per jaar. Na het vervellen zijn de kreeften gedurende een week nog uiterst zacht en kwetsbaar waardoor ze veel in hun schuilplaats verblijven.

In Nederland kwam de Europese rivierkreeft tot in de jaren '50 vooral voor in een aantal laaglandbeken in Zuid- en Oost-Nederland. Ook is de kreeft toentertijd gesignaleerd in grote rivier zoals de Maas en de IJsel. In het jaar 1971 is de kreeft voor het laatst in Limburg gespot en in het jaar 1989 voor het laatst in de Achterhoek. Daarna leefden er gedurende een lange tijd twee populaties in de omgeving van Arnhem. Vermoedelijk werd in het voorjaar van 2001 een groot aantal getroffen door de kreeftenpest, een agressiever schimmelinfectie, waardoor er nu nog één populatie kreeften over is. Deze kreeftenpest is overgedragen door de Amerikaanse rivierkreeft die hier overigens zelf niet door komt te overlijden.