Energierapport van Brinkhorst laat grote kansen liggen

Minister Brinkhorst heeft vrijdag 8 juli het Energierapport 2005 gepresenteerd met de hoofdlijnen van het energiebeleid voor de komende jaren. Mirjam de Rijk, directeur Stichting Natuur en Milieu, zegt hierover: “Het Energierapport geeft de zorgen over klimaatverandering goed weer, maar de maatregelen zijn teleurstellend. Brinkhorst laat de mogelijkheden voor energiebesparing grotendeels liggen. Er wordt niks gedaan aan het snel groeiende energiegebruik en vervuiling van het verkeer en het kabinet zet de deur naar kernenergie verder open.”

Grote kansen voor energiebesparing in transportsector blijven liggen
Het Energierapport benoemt verkeer en vervoer als sector waar veel energiebesparing gerealiseerd kan worden. Natuur en Milieu ondersteunt die analyse, zowel uit oogpunt van voorzieningszekerheid als klimaatbeleid ligt daar een grote uitdaging. Helaas noemt het energierapport als concrete maatregelen alleen onderzoek naar ‘compact rijden’ en onderzoek naar verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen. Mirjam de Rijk: “Transport is veruit de grootste gebruiker van olie en in geen enkele andere sector groeit het energiegebruik en de CO2-uitstoot zo snel. Als we de kansen voor energiebesparing in het verkeer niet benutten, zijn we in feite niet bereid het klimaatprobleem echt aan te pakken. De gemiddelde auto in Nederland rijdt 1 op 13, terwijl er al modellen zijn die 1 op 30 rijden. Het is hoog tijd voor Europese normen voor de zuinigheid van auto’s.” Volgens Natuur en Milieu is er een pakket nodig van een gedifferentieerde kilometerheffing, verlagen van de maximumsnelheid op snelwegen en Europese normen voor de zuinigheid van auto’s. Deze maatregelen kunnen ook een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de luchtkwaliteit.

Brinkhorst legt wens van Tweede Kamer over energiebesparing naast zich neer
In maart heeft de Tweede Kamer unaniem een motie van Boris van der Ham (D66) en Liesbeth Spies (CDA) aangenomen die vraagt om 1,5% energiebesparing in 2006 en 2% in 2010. Brinkhorst zegt geen mogelijkheden te zien voor 2% besparing per jaar. Het energierapport houdt het op 1,3% vanaf 2008 en vanaf 2012 1,5%. De regering wacht nog op het zogenaamde Optiedocument van ECN om de haalbaarheid van 2% besparing definitief te kunnen beoordelen. Daarmee legt Brinkhorst niet alleen de wens van de Tweede Kamer naast zich neer, maar ook het advies van zijn eigen Algemene Energieraad (AER). Een energiebesparingstempo van 2% per jaar is haalbaar als daar in alle sectoren op ingezet wordt zowel in Nederland als in Europees verband. Technisch gezien is zelfs een tempo van 3% per jaar haalbaar. Mirjam de Rijk: “Energiebesparing is de meest kosteneffectieve manier om klimaatverandering aan te pakken en bovendien worden we tegelijk minder afhankelijk van import van fossiele brandstoffen. Als we niet maximaal inzetten op energiebesparing, blijft al het andere energiebeleid dweilen met de kraan open. Volgens diverse onderzoeken kunnen we met de huidige techniek al zeker 20% energie besparen zonder luxe of comfort in te leveren.”

Nieuw besparingsbeleid voor bestaande woningen en kantoren goede stap
Het energierapport kondigt nieuw besparingsbeleid aan voor woningen en kantoren. Dat is een belangrijke stap omdat daar nog veel energie te besparen valt en het beleid hiervoor zeker 10 jaar verwaarloosd is (in tegenstelling tot nieuwbouw, waar wel duidelijke energienormen zijn). Door een combinatie van verplichting en marktwerking wordt het potentieel volgens het Energierapport zo kosteneffectief mogelijk verzilverd. Natuur en Milieu stelt dat het daarvoor wel nodig is dat er voldoende partijen op de markt actief zijn. Een belangrijke verbetering zou kunnen zijn om niet alleen energiebedrijven als Nuon en Essent, maar ook oliemaatschappijen te verplichten tot energiebesparing. Daarmee komt er meer dynamiek in de markt en worden bovendien de grote mogelijkheden voor energiebesparing in de transportsector ook onder het systeem gebracht.

Brinkhorst geeft geen invulling aan eigen pleidooi voor schone kolencentrales
In de Volkskrant van 30 juni pleitte minister Brinkhorst voor een ultramoderne en ultramilieuvriendelijke kolencentrale op de Maasvlakte. Helaas laat hij in het energierapport de vraag onbeantwoord hoe hij dat wil realiseren. Daarmee laat hij de deur openstaan voor nieuwbouw van traditionele kolencentrales met hoge CO2-uitstoot. Het energierapport is enthousiast over de aanpak waarbij de CO2 die vrijkomt bij gebruik van fossiele brandstoffen wordt opgevangen en in de diepe ondergrond opgeslagen. Als het Brinkhorst ernst is met deze optie, moet hij ook aangeven hoe hij dat concreet wil realiseren.

Meer atoomstroom maar geen nieuwe kerncentrales is hypocriet
Het Energierapport stelt dat het kabinet een toename van het gebruik van kernenergie niet kan uitsluiten gelet op de voorzieningszekerheid op langere termijn, maar dat investeren in nieuwe kerncentrales in Nederland niet voor de hand ligt. Natuur en Milieu vindt het hypocriet om meer atoomstroom niet uit te sluiten, maar Frankrijk op te laten draaien voor alle problemen van kernenergie. Het Energierapport erkent de problemen met kernafval, veiligheid (ook in relatie tot terrorisme) en proliferatie van kernwapens op denkt te lossen, maar kan geen antwoord geven hoe die opgelost kunnen worden.

Lees meer achtergrondinformatie bij d e reactie van Natuur en Milieu op het Energierapport .

Bron: Stichting Natuur en Milieu