'Eerste echte landmassa ontstond op z'n minst 3,7 miljard jaar geleden'

De eerste landmassa's van enige betekenis deden zich op zijn minst 3,7 miljard jaar geleden op aarde voor, denken geologen uit het Noorse Bergen, het Duitse Münster en uit Utrecht op basis van mineraalsporen. Daarvoor bedekten de oceanen nog de hele aardkorst.

De stukken land waren er volgens genoemde wetenschappers een miljard jaar eerder dan collega's hebben geschat en 'slechts' 800 miljoen jaar na het ontstaan van de aarde. Misschien lagen er langer dan 3,7 miljard jaar geleden zelfs al wel eilandjes in de oceanen, maar waren die gewoon te klein om sporen na te laten, nuanceert Paul Mason, hoogleraar Gesteenteleer in Utrecht, een van de onderzoekers. Het eerste land boven de zeespiegel bestond waarschijnlijk uit een soort graniet, een gesteente met een relatief lage dichtheid dat gemakkelijk boven andere gesteenten op de zeebodem kan oprijzen.

De onderzoekers, die hun bevindingen donderdag publiceren in tijdschrift Nature Geoscience, gebruikten een nieuwe methode om na te gaan wanneer het eerste land boven de zeespiegel te zien was. "We onderzochten mineralen die uit zeewater zijn neergeslagen en als het ware de informatie over die eerste stukken blootliggend land hebben opgeslagen", vertelt Mason.

Dergelijke mineralen zijn terug te vinden in het huidige Zuid-Afrika, India en Australië. "Dat wil niet zeggen dat daar dus ook de oudste landmassa’s liggen, alleen dat die gebieden de sporen van die oude gesteenten herbergen", zegt hoofdonderzoekster Desiree Roerdink van de Universiteit van Bergen. "De aardkorst is namelijk voortdurend aan verandering onderhevig. Continenten verschuiven, verdwijnen of ontstaan, en een stuk rots dat je nu ergens aantreft is misschien wel ooit ontstaan aan de andere kant van de aarde."

"De datering van de eerste landmassa’s levert ons ook cruciale informatie over het ontstaan van leven op aarde", voegt Roerdink toe. "Door de erosie van die gesteenten werden de oceanen voorzien van essentiële voedingsstoffen, zoals fosfor. "

Bron: ANP