Duizenden wintertalingen grijpen hun kans

Twee jaar geleden legden de beheerders van het Nationaal Park Nieuw Land een moeras in de Oostvaardersplassen tijdelijk droog. Het doel: de moerasplanten een nieuwe start gunnen. Van de enorme voedselrijkdom die – net zo tijdelijk – is ontstaan, profiteren nu ook heel veel eenden. "Er zitten hier nu ongekende aantallen wintertalingen", zegt de opgetogen bioloog Mennobart van Eerden. 

De zogenoemde 'moeras-reset' was volgens de beheerders nodig omdat er in het kaalgevreten moeras niet veel ander leven restte dan de karpers die de laatste ondergedoken waterplanten opruimden. Het riet en de andere moerasplanten waren al door de vele ganzen weggegraasd. "In een natuurlijke situatie kent een moeras ook wel eens een lange periode van droogte, als een rivier tijdelijk minder water aanvoert", legt Van Eerden uit. "Maar omdat de Oostvaardersplassen in een grote polder liggen, waar het waterpeil strak geregeld is, ontbreekt die dynamiek. Dan moet je die 'natuurlijke dynamiek' dus zelf creëren." 

Vrijwel direct na de drooglegging volgde een explosie van planten. Van Eerden: "Zaden kunnen vele jaren wachten in de bodem op het juiste moment. Dat was nu! En met al die planten kwamen later in het jaar onvoorstelbare hoeveelheden nieuwe zaden vrij. Daar zijn nu ook wintertalingen op af gekomen. Het kleinste eendje van ons land is een soort stofzuiger van het moeras. Die leeft van de zaden in ondiepe plasjes die nog steeds in het 'drooggelegde' moeras staan."

Aan het begin van de lente zitten er overdag nog meer dan tienduizend talinkjes op een ondergelopen stuk van de Oostvaardersplassen. "Overdag zitten ze hier, veilig voor vossen en andere rovers, 's nachts gaan ze naar het drooggelegde stuk om zich vol te eten. Dit soort aantallen kom je in Nederland maar zelden tegen", weet van Eerden. "Het zijn echt opportunistische eendjes. Het kan bijna niet anders, of de populatie moet profiteren van deze tijdelijke rijkdom. Met zoveel voedselvoorraden moet het makkelijker zijn voor de eendjes om naar de broedgebieden, van Oost-Nederland tot ver in oostelijk Europa te trekken."