Dolf Jansen: Verwildering

Sinds ruim een week is columnist Dolf Jansen flink verstrikt geraakt in verwilderde tuinen. De Nederlandse tuin is te netjes, te betegeld, te aangeharkt. Hij pleit voor verwildering en daarin is hij niet de enige. Hij probeert de tips van tuinman Lodewijk Hoekstra op te volgen.

Lees hieronder de gehele column:

Sinds ruim een week ben ik, zonder dat het mijn bedoeling was, flink verstrikt geraakt in verwilderde tuinen en dat is inderdaad een best aardig gelukte openingszin. Ik verzon voor Trouw een commissie ‘Way Up Shitcreek’, met crisis oplossingen en één daarvan raakte aan: de staat van de tuinen in Nederland: te netjes, te betegeld, te aangeharkt. Ik pleitte dus voor verwildering. Een beetje zoals Wopke Hoekstra van gladde consultant naar verdwaalde bebaarde politiek leider zonder durf en ideeën ging. 

Dezelfde dag van die column adverteerde een paginagroot met wilde tuin ideeën en ontving ik van de Triodosbank een bijna glossy mail aangaande vergelijkbaar tuinieren. Ik bleek gewoon de snelste influencer van dit halfrond. Bij de bank werd ik uitgebreid bijgepraat door iemand die TV-tuinman bleek te zijn en Lodewijk Hoekstra heet. Ik heb hem de afgelopen vijftien jaar een beetje gemist, maar dat ligt aan mij. Ik heb na ren je rot, Catweazle niet heel veel TV meer gekeken. Ik ga Lodewijk een paar keer citeren, omdat dat ook voor u nuttig is, geachte vroeger luisteraar. Hij zegt: we zitten momenteel in een biodiversiteitscrisis. Er is een ongekende afname van dieren en planten in massa en een aantal soorten. ‘Dat’ luisteraar is gewoon waar uitroepteken. Hij vervolgt, oplossingsgericht, zie je tuin als een ecologische stapsteen, die kan bijdragen aan de oplossing van dit probleem. Ik ken het woord stapsteen niet, maar als ik bij de Hornbach naar binnen durfde, schafte ik er gelijk eentje aan.

Hij gaat door. We hebben miljoenen tuinen. Eigenlijk zijn het allemaal kleine natuurgebiedjes met een eigen ecosysteem, maar een groene tuin heeft nog een voordeel. We worden als mens heel gelukkig van natuur om ons heen. Het is zelfs wetenschappelijk bewezen dat alleen al naar groen kijken voor stressvermindering zorgt. Ja, ja, dat wil ik stressvermindering! Mensen hebben geen idee wat het met me doet. Elke maand weer een top column en dan ook nog live op de radio om hem voor te lezen. Doe mij iets groens nu! Wikkel me in varens, sla me met paardenbloemen, ontstress me!

Lodewijk legt ook uit dat een tuin onderhouden helemaal niet ontzettend veel werk is als je de natuur zijn gang durft te laten gaan. Of haar gang. Dat klinkt mij en u wellicht ook als

muziek in de oren: Niks doen en daardoor goed bezig zijn. Het probleem is namelijk, Nederlandse tuinen zijn erg opgeruimd en aangeharkt. Vaak liggen er tegels, tegels in plaats van gras. Lekker netjes, makkelijk te onderhouden en daar moeten wij vanaf liever luisteraar. Anders wordt heel Nederland een soort Apeldoorn. Waar alles is aangeharkt, de tuinen, de perkjes, de winkelstraten, de mensen. Sterker nog, als je in Apeldoorn een meetbare hartslag hebt, dan bellen ze één, één, twee.

Maar hoe dan, Lodewijk? We zijn weer terug in uw tuin, dat begrijpt u. Hij zegt: minimaal 60 procent in de tuin moet groen zijn. Daarnaast wil je veel diversiteit. Wat heesters, een stukje gras, een boom. Een leuke optie is een vijver waar kikkers en libellen uit kunnen drinken. En toen dacht ik: ja, vriend, dat klinkt lekker, doen we er ook maar een waterval, twee wandelroutes en 120 populieren. Moet je luisteren Jozef, ik woon Centrum-Utrecht. Als ik een vijver aanleg, loopt bij de buren de kelder vol.

Maar ook daar is een oplossing voor: een regenton neerzetten. Daarin vang je zo 200 liter water op. Dat kun je later in drogere periodes goed gebruiken. Wil je een stapje verdergaan zaag dan de regenpijp af. Ik voel echt het Lodewijk en ik hetzelfde willen, maar toch wat anders naar de realiteit kijken. En ik ben als de dood dat hij straks wil dat ik een deel van mijn dakpannen weghaal omdat dat de vochthuishouding in mijn woongebied verbetert. Dat is goed voor de binnenplanten. En het voor vleermuizen makkelijker maakt een slaapplek te vinden.

Oké, nog één echt goed idee van de TV-tuinman: Laat onkruid staan, zeker zogenaamde inheemse soorten als brandnetels, bramen, klaver, paardenbloemen ook hele belangrijke voeding voor bijen. Zijn tip: maak een apart hoekje in je tuin. Laat de natuur daar zijn gang gaan en zie wat er gebeurt. En toen schreeuwde ik tegen mijn scherm: ‘hoekje, hoekje, alles overal, total verwildering is what I want’. En het verhaal dat ik in een lang geleden verwilderde tuin twee van mijn kinderen ben kwijtgeraakt was satire. Het was er maar één en die bleek niet echt zoek, maar stond te blowen met de buurman. Tot zover de tips van uw radio tuinman: doe zo weinig mogelijk aan uw tuin. Onkruid bestaat niet, verwildering is wat we nodig hebben. En als uw tuin lente klaar is, kijk dan wat er bij de buren verandert en verwilderd kan worden, bij voorkeur als ze een paar weken op vakantie zijn.

Prettige zondag!