Dolf Jansen: branding

Toen ik jong was vond ik de natuur best wel een verplichting. Mijn ouders – ik kom uit een ouderwets gezin, ik heb een vader en een moeder – hielden van wandelen en hun kinderen dus ook. Wij wandelenden, elk weekend, en dat greep eigenlijk altijd plaats in de natuur. En was, dat begrijpt u, verplicht. Het wandelen. De natuur was er al, en trok zich ook eigenlijk vrij weinig van ons aan.
De wandelingen die ik mij het best herinner waren in het Noordhollands duingebied - Castricum, Bakkum, Egmond, Schoorl - een prachtig gebied met bospaden, duipannetjes, vlaktes en een overvloed aan vogels die door mijn vader allemaal herkend werden. En dan bedoel ik niet dat hij elke soort herkende, nee, hij kende feitelijk elke vogel, wist waar hun nest was, wat hun favoriete voedsel was, met wie en hoe ze paarden en wanneer ze weer eens in zuidelijke of juist noordelijke richting zouden vliegen. Ik was diep onder de indruk, omdat ik op zijn vraag ‘kijk…die daar, net boven die boomtop… Wat is dat?!’ meestal niet verder kwam dan ‘een vogel?’ of die ene keer ‘eh…een zanglijster?’ en toen was het een meeuw.
De wandelingen duurden uuuuuren, in mijn herinnering, maar eindigden op de plek waar ik het vandaag eigenlijk over moet hebben. Het strand, de zee, de branding. Daar kon ik me, als kleine jongen, echt op verheugen. Als wij een duin bereikten, het eerste duin, na een kilometer of 4 bospad die voor mijn dunne beentjes voelden als minimaal 17, rende ik er als een bezetene naartoe en tegenop. Bovenop gekomen ging ik op mijn tenen  staan en keek in de richting waar ik de zee vermoedde. Ik zag alleen maar meer duinen, en een overvloed aan Ammophila arenaria. Nee, lieve zondagochtendluisteraar, dat is geen lichamelijke activiteit of Noordhollandse huidziekte, dat is helmgras. En daar zijn duinen gek op en vice versa.

Twee, drie klimmetjes later had ik succes, zag ik dat mooie oneindige grijs-groen-blauwe vlak en riep ik ‘de zee, de zee!’ Ik denk dat mijn ouders dan verbaasd reageerden, en pas jaren later begreep ik dat ze dat speelden, zij wisten namelijk allang dat de zee zich daar bevond. Mijn vader kon zelfs vertellen waar dit zeewater vandaan kwam, waar het heenstroomde, wat de exacte temperatuur was en waarom er deze keer geen kwallen waren. Inderdaad, zeewind, dan drijven kwallen tegendraads als ze zijn de andere kant op. Geloof ik.

Ik rende door het mulle zand, had mijn sandaaltjes al uitgedaan en in mijn hand, ik voelde de wind en de zon, het zand werd harder en harder onder mijn voetjes, ik bereikte het water. De golven verderop waren hoog en spoelden wit schuim over mijn voeten en enkels, mijn ogen traanden, meeuwen krijsten tegen elkaar of tegen mij, maar zeker niet tegen zanglijsters want die bleven lekker in het bos.
Ik hield van de branding, de zee, en van het gevoel dat dit water, de Noordzee, aan alle andere zeeen en oceanen van de wereld vastzat, dat je kon zwemmen of varen naar Engeland, naar Ierland waar mijn moeder vandaankomt, naar Amerika of Afrika zelfs. Ik speelde uren op de rand van zee en land, en mocht van mijn vader nooit tot dieper dan tot mijn knieen het water in, want er was stroming en vloed en als ik mijn zwemkunsten beperkt noem overdrijf ik al.

Ik was een jongetje, ik had geen idee dat een zee een barriere kan zijn, een bijna onoverkomenlijke muur tussen oorlogsgebied en vrede, tussen angst en rust, tussen dood en overleven. Laat staan dat ik wist dat het doorbreken van die barriere, het oversteken van die zee, om te overleven, onverbiddelijk de dood kan brengen.
Aylan Kurdi was drie, droeg een rood shirtje en een blauwe korte broek en zomerschoentjes. Zijn vader heeft hem de vogels niet kunnen laten zien, heeft hem niet kunnen waarschuwen ‘tot je knieen, niet verder!’

De branding is prachtig, de oceaan is groots, de zee geeft en neemt, maar als de zee zo onverbiddelijk neemt, is het de hoogste tijd dat wij geven. Een droge handdoek, een glas limonade, een duinpan in de zon en een leven in vrede en veiligheid.
Prettige zondag.