De zee is ziek

Een stijgende zeespiegel, smeltende ijskappen, meer natuurrampen: de bekende effecten van klimaatverandering door de uitstoot van CO2. Veel minder bekend is dat de hogere concentratie van broeikasgassen ook zorgt voor de verzuring van de zee, met allerlei negatieve gevolgen voor onder andere oesters, mosselen en koraalriffen. Het wordt al het tweede klimaatprobleem genoemd. De Utrechtse Paleo-klimatoloog Appy Sluijs doet vijf jaar lang onderzoek naar de oceaanverzuring , zowel in de toekomst als in het verleden. Hiervoor ontving hij de ERC Starting Independent Researcher Grant, een geldbedrag van maximaal 2 miljoen euro.

Uit een rapport van de Verenigde Naties (2010) blijkt dat de verzuring van de zee een veel groter probleem is en kan worden dan we tot nu toe dachten. Naast de overbevissing en vervuiling kan het leiden tot minder opbrengst voor vissers, minder biodiversiteit en minder nageslacht voor zeedieren. Maar liefst een kwart van de CO2 uitstoot wordt opgenomen door de zee. De zuurgraad van het water stijgt daardoor snel. De effecten: koralen en schelpdieren krijgen steeds meer moeite hun skelet te vormen. Kalk en zuur gaan niet goed samen. Bij een zuurdere zee wordt het voor dieren met een kalkskelet steeds moeilijker om kalk te vormen, waardoor ze niet meer kunnen groeien. In extremere situaties zou hun schelp of skelet zelfs kunnen oplossen. Anemoonvissen hebben in zuur water moeite met ruiken waardoor ze moeilijker roofdieren kunnen ontwijken. Andere soorten als zeegrassen hebben gek genoeg juist baat bij de verzuring.

Appy Sluijs is sinds 1 januari 2010 universitair docent aan de Universiteit Utrecht en doet onderzoek naar de relatie tussen CO2 en het klimaat op aarde, bij de vakgroep Paleo-ecologie van het departement Biologie. Hij ontdekte dat de grote broeikasramp die 55 miljoen jaar geleden veel diersoorten op de zeebodem uitroeide, het gevolg was van een klimaatkettingreactie. Met collega’s won hij in 2007 de Academische Jaarprijs, waarmee een lesmethode over klimaat en klimaatverandering is ontwikkeld. In 2010 ontving hij de Heineken Young Scientist Award. Sluijs heeft zes publicaties in Nature en Science op zijn naam staan.