De muggen van Haarlem

De meeste Haarlemmers dragen hun bijnaam met trots: muggen. Haarlem is van oudsher de muggenstad. Dat heeft waarschijnlijk te maken met het natte moeraslandschap waaruit Haarlem is ontstaan. Daarom was de muggenstad deze week decor voor de boekpresentatie van 'De Mug', een nieuw populairwetenschappelijk boek over steekmuggen en de verspreiding van ziekten. Marieta Braks, mede-auteur van het boek en entomoloog van het RIVM, kijkt meteen even hoe het met de muggen van Haarlem gesteld is.

Bij het zoeken naar muggen in de stad, is het aan te raden om als eerste in straatkolken te zoeken. Straatkolken zijn eigenlijk ondergrondse bezinkbakken, waar het regenwater van vuiligheid word gescheiden. Als het een tijdje niet regent, staat het water stil, en dat is de perfecte habitat voor de steekmug. Ze leggen hier hun eitjes in, die als een soort bewegende vlondertjes op het water drijven. De mug is een pionierssoort die houdt van tijdelijk water. Hier zitten namelijk geen andere waterinsecten in, die zich graag voeden met muggenlarven. Tussen het leggen van de eitjes en het wegvliegen van de mug zit maximaal twee weken, dus vaak is de mug al vertrokken voor het tijdelijke poeltje is verdampt.

Malaria, de oprukkende tijgermug en het westnijlvirus, de mug is tegenwoordig vaak in het nieuws als bron voor ziektes. Moeten we in de toekomst net zo voorzichtig zijn als in de tropen? Volgens Braks is het is moeilijk om grote uitbraken van infectieziektes te voorspellen, maar tot nu toe vallen de gevaren mee. Of een ziektekiem zich verspreidt, hangt af van ontzettend zo veel factoren, en de gevallen van bijvoorbeeld het westnijlvirus zijn tot nu toe heel beperkt. Door toenemende wereldhandel hebben we sinds een aantal jaar te maken met de oprukkende tijgermug. Het is moeilijk om deze tropische muggensoort te bestrijden als hij zich eenmaal heeft gevestigd. Volgens Braks is het vooral belangrijk dat we er zelf voor zorgen dat alle steekmuggen minder kans krijgen: 'veel mensen hebben in de tuin of op het balkon lege bakjes met water staan. Probeer dat te voorkomen, en sluit je regenton af met een deksel. Zorg ook dat als je een vijver hebt, zorg dan dat hier een beetje leven in zit zodat het geen enorme broedplek voor muggen wordt".