De bombardeerkever (
Brachinus sp.
) staat bekend om zijn explosieve verdediging tegen roofdieren. Door een brandende stof via een speciaal achtereinde naar buiten te spuiten, kiezen veel roofdieren eieren voor hun geld en geeft de bombardeerkever kans om te ontsnappen. Nieuw onderzoek schijnt meer licht op hoe dit bijzondere ‘machinegeweer’, dat alle regels van evolutie tart, werkt.
Chemische reactie
In het achterlijf van de kevers bevindt zich een speciale kamer. Als de kever zich bedreigd voelt, worden er twee stoffen in deze verzamelkamer geperst: hydrochinon en waterstofperoxide. Door de twee chemische stoffen vervolgens naar een reactiekamer te persen, waar een katalysator wordt toegevoegd, knalt de explosieve stof naar buiten.
Machinegeweer
Voorheen werd altijd gedacht dat de bombardeerkever in één keer alles naar buiten schiet, maar in het nieuwe onderzoek is duidelijk geworden dat het goedje in ultrasnelle pulsen naar buiten komt. Net zoals een machinegeweer. Vermoedelijk zorgt dit ervoor dat de kever niet oververhit raakt en energie kan besparen.
In strijd met Darwin
De bombardeerkever blijft een evolutionair mysterie. Wetenschappers zijn het nog steeds niet eens over hoe de kever de chemische stoffen zo kan mengen zonder zelf te exploderen. Hydrochinon is een stof die veel andere kevers ook gebruiken als stinkend goedje tegen roofdieren.
Nederlandse bombardeerkever
In Nederland komt één soort van de bombardeerkever voor:
Brachitinus crepitans
. Het is tegenwoordig een zeldzame verschijning in Zuid-Limburg. Kom je deze soort tegen, pas dan op: het machinegeweer van de kever is precies en het goedje kan heel erg irriteren.