De laatste walvisjagers - Rob Buiter

Stellendam is rauw, op vrijdagmorgen om kwart voor zes. In het donker vliegen de vonkende staalsplinters van de kettingen, waar met snijbranders versleten schakels tussenuit worden gehaald. Een vorkheftruc sleept een kuilvormig net over de kade ter reparatie terwijl een collega beladen met kisten vol platvis de afslag binnenrijdt. En als je niet uitkijkt, met de slaap nog in je ogen, struikel je over een metalen boom die dwars over een steiger steekt of anders glij je wel onderuit over de glibberige resten van de buit van de 'OD zus' of de 'SL zoveel'.
Albert Hoekman loopt er tussendoor of hij nooit anders heeft gedaan. Dat heeft 'ie geloof ik ook niet. Jarenlang was hij zelf visserman. Nu struint hij op vrijdagen de diverse afslagen af, op zoek naar fossielen. De eerste kotterschiper waar Hoekman mee heeft afgesproken heeft drie volle kisten voor hem. Er zitten ook enkele waardevolle, intacte mammoetkiezen in. De tweede schipper heeft een nog mooiere buit: een dijbeen van een mammoetstier, nagenoeg intact en nog zonder één zeepokje. "Je kunt wel zien dat ze net weer hebben gebaggerd in de Eurogeul", zegt Hoekman. "Dit bot is nog maar zo recent blootgespoeld dat de zee er nog geen vat op heeft gekregen. Dit is echt een mooie!"

Een slagtand hier, een wervel daar; na een paar uur staan er twaalf plastic bakken van de vismijn achter in de bestelauto van Hoekman, allemaal tot de rand toe vol met fossielen. Daarnaast nog een aantal stukken die niet in de kratten passen. Aan de veren te zien is de auto zwaarder beladen dan de bedoeling is. De portemonnee van Hoekman is wat leger dan een paar uur daarvoor en verschillende vissers hebben een extraatje in tijden van een matige markt.

Thuis in Urk wordt Hoekman opgewacht door zijn 'baas', of liever: zijn collega fossielenliefhebber, Klaas Post. Die feliciteert zijn medewerker met het mooie dijbeen. "Daar mag Albert zich over ontfermen voor de handel. Voor dergelijke spectaculaire stukken is, net als voor kiezen, een goede internationale markt. Als we die goed prepareren brengen ze wel wat op. Dan kunnen we de kosten van onze hobby wat verlagen." Want de stukken waar het hart van Post echt iets harder van gaat kloppen, die herken ik als leek niet meteen als 'mooi'. Het gaat de mannen om de fossielen van walvissen en andere zeezoogdieren. "Deze bijvoorbeeld, een zwaar versteende wervel van een miocene baleinwalvis. Miljoenen jaren oud en van een soort waar nog niemand een goed beeld van heeft hoe dat dier er precies heeft uitgezien. Dat zijn de echt leuke puzzelstukjes."

Post staat er bij te glimmen. "Vanmorgen heb ik weer een paar uur moeten vergaderen met handelspartners, vanmiddag nog een paar uur achter het bureau met de calculator ... En dat is dan allemaal gedoe waar je 's nachts nog van kunt wakker liggen ook. Wat is er dan mooier dan je 's avonds te ontspannen met een paar honderd kilo verse fossielen?  Wie weet wat er deze week weer voor bijzondere puzzelstukjes tussen zitten ....

beeld: www.pbase.com/buiter/stellendam