De endemische scalesia van de Galapagos

De meeste toeristen naar de Galapagos komen voor de dieren, maar de Galapagos heeft ook een zeer interessante flora, zoals de scalesia. De scalesia struiken en bomen op de Galapagos zijn volgens velen het voorbeeld van selectieve aanpassing van planten op de Galapagos, vandaar dat ze ook wel de darwinvink onder de planten worden genoemd (zie voor een uitgereid artikel: http://www.castora.nl/artikelen.php) .

De endemische scalesia (endemisch betekent dat de plant alleen op de Galapagos voorkomt) heeft 15 soorten: 3 bomen en 12 struiken. Er zijn ook nog 5 ondersoorten. Men gaat er vanuit dat de plant als eerste voet aan de grond zette op de lagere droge gedeelten van de eilanden, waarna ze zich uitbreidden naar de hoger gelegen meer natte gedeelten. De bladeren van de planten veranderden aanzienlijk door de aanpassing aan de nattere omstandigheden, waardoor er behaarde en meer gladdere soorten zijn. In grootte varieert de scalesia van minder dan een meter tot meer dan 10 meter. De bloemen van de scalesia zijn altijd wit en margrietachtig, maar ze variëren van 15 tot 300 kleine bloemetjes in een grote knop. De lagere soorten groeien vooral in de drogere zones, de hogere soorten vinden we in de meer nattere zones van de eilanden.

Op het eiland Santa Cruz is een scalesia zone, gelegen op 400-550 meter boven  de zeespiegel. Daar groeit de scalesia pedunculata, een boomvorm die de 10 meter kan bereiken. De soort biedt bescherming aan de reuzenschildpadden en is bijvoorbeeld ook het leefgebied van de kwetsbare rode vliegenvanger. Helaas is de  scalesia zone erg aangetast door de agressieve groei van verschillende geïntroduceerde soorten als de Cubaanse ceder  (Cedrela odorata), de rode quinine (Cinchona pubescens), braamstruiken (Rubus niveus), de passiebloem (Passiflora edulis) en verschillende grassoorten. 

De scalesia pedunculata wordt door de Charles Darwin Foundation (CDF) als bedreigd beschouwd. Een van de redenen, waarom de CDF de agressieve geïntroduceerde soorten verwijdert en scalesiabomen terugplant in de hooglanden. De CDF begon in 2005 een project voor het herstel van het scalesia pedunculata bos in Los Gemelos, een gebied met twee vulkaankraters.

Het gebied is, door de vulkaankraters, ook een toeristische trekpleister van het Santa Cruz hoogland. Vijfentwintig hectare werden geselecteerd voor een intensieve controle van de bedreigende uitheemse plantensoorten en het beschermen van de scalesia. Het project vormt de eerste systematische poging om de effecten te documenteren van de controle op zowel geïntroduceerde als inheemse planten.