Column Jelle Reumer: Een opgebleekte Afrikaan

De laatste maand is er weer een overweldigende hoeveelheid nieuws over ons uitgestort. De verkiezingen in Frankrijk en Engeland, de never ending soap rond de grote blonde narcist in Washington, de aanslagen in Engeland, de brandende torenflat en - we zijn het alweer bijna vergeten - natuurlijk de grandioze en glorieuze overwinning van Oranje op de zaterdagamateurs van Luxemburg. Maar het mooiste nieuws was wel dat we allemaal uit Marokko afkomstig zijn. Driehonderdduizend jaar geleden leefde onze soort, Homo sapiens, al in Marokko, zo werd deze maand in Nature gepubliceerd.

U hoort het goed: wij zijn allen Marokkanen. Natuurlijk was dat nieuws aanleiding tot flauwe grappen over dubbele paspoorten en de gemoedsrust van Geert Wilders, maar daar gaat het niet om. Het gaat om wie we zijn. Het bericht veroorzaakte een schok onder de wetenschappers, die er tot 8 juni van uit gingen dat Homo sapiens ongeveer tweehonderdduizend jaar geleden ergens in Ethiopië was ontstaan. Onze soort blijkt dus veel ouder te zijn, en leefde ook nog eens ver buiten het veronderstelde oorsprongsgebied. Misschien leefde de oermens wel in héél Afrika, in kleine groepjes en een bijna homeopathische verdunning tussen Kaapstad en Casablanca. Wij zijn dus Afrikanen, Marokkanen, Ethiopiërs, Kenianen, en leefden lang en gelukkig tussen de giraffen, olifanten en zebra’s.

Interessante vraag: hoe zagen die vroege homosapiensen eruit? Daar kun je wel wat over zeggen. Vermoedelijk net zoals wij, dat wil zeggen, als je ze zou wassen, scheren (de mannen dan) en netjes aankleden, en ze in de bus, de trein of in de rij bij Albert Heijn zou zetten en ze zou leren hoe ze een smartphone moeten bedienen, dan zag je absoluut geen verschil. Ik bedoel: verschil met onze landgenoten met een niet-westerse achtergrond, want de vroege Afrikaanse homosapiensen hadden een donkere huid. Álle mensen hadden oorspronkelijk een donkere huid; het is onze default setting. Door vervolgens naar noordelijker streken te migreren werden we bleek, blank, wit. Dat heeft te maken met een gebrek aan zonneschijn, want als de zon niet schijnt, hoeft je huid zich ook niet met pigmenten tegen de UV-straling te beschermen. Integendeel: je moet juist zoveel mogelijk UV opvangen om nog wat vitamine D aan te maken en geen Engelse ziekte te krijgen. De bleekste mensen wonen niet toevallig in het land waar de zon het minste schijnt, waar eeuwige wolken laag boven de bemoste heuvels hangen en mist en motregen het zicht op de rest van de wereld verhinderen: Engeland. De bleke Brit is onder de mensen wat de witte asperge en het witlofstruikje zijn onder de groenten: volkomen kleurloos geworden bij gebrek aan licht.

Niet alleen zijn we dus allemaal Afrikanen, we zijn eigenlijk ook opgebleekte zwarten. Witgeworden in Europa, uitgewaaierd over de rest van de wereld, en sindsdien denkend dat een blanke huid de superieure norm is. De boze blanke man die momenteel de wereldpolitiek denkt te kunnen bepalen, moet zich dat maar eens realiseren. Hij is niets meer dan een bij gebrek aan zonneschijn opgebleekte Marokkaan.