Column Dolf Jansen: Winds of change

Een paar dagen geleden trainde ik langs het Gein. Een mooi riviertje tussen Driemond en Weesp. Bij nogal wat huizen en boerderijen stond een protestbord gericht tegen een mogelijk windmolenpark een paar kilometer verderop. Toegegeven, het waait over die weilanden eigenlijk altijd wel. En als loper heb je het meestal tegen. Maar net zo hard toegegeven: een lange rij hoge windturbines zou de schoonheid van het landschap behoorlijk aantasten. Plus het zogenaamde draagvlak bij mensen kwijtraken voor allerlei maatregelen, die nodig zijn om de klimaatcrisis echt te bestrijden, lijkt mij een hele slechte keuze.

Ondertussen dacht ik aan kernenergie. Waarbij ik me los van mogelijk gevaar aan een zeker afvalprobleem, vooral afvraag waar in ons toch goed gevulde land de VVD al die kerncentrales wil gaan neerzetten. En waarom het subsidieargument, zo vaak gebruikt tegen wind- en zonne-energie, nu opeens niet meer telt.

Een paar dagen eerder sprak ik op een feestelijke bijeenkomst. ‘Wind op zee’ was het thema en ook de reden van de festiviteit. Het eerste windmolenpark op zee ging bijna open en vanaf nu komt er elk jaar zo’n park bij. Want inderdaad op zee waait het nog veel meer en harder dan over de graslanden van Baambrugge en als loper heb je er ook nog een keer minder last van.

Ik noem u een paar tegenslagen, die overwonnen zijn om wind op zee op deze schaal mogelijk te maken. Kustgemeentes hadden problemen met windparken op zee omdat het uitzicht en horizon bedorven zouden worden, waarna niemand hen meer zou bezoeken en hun prachtige branding tot het einde der tijden eenzaam zou liggen zijn in eb en ook in vloed. Fascinerend wel, dat Zandvoort het idee van een Formule 1 dwars door de duinen wel ok vond, maar wat windmolens tien kilometer verderop: dramatisch!

Ondertussen dreigen er ook bij de Westerschelde problemen. Er moet een kabel diep in de bodem. Maar de Belgen hebben naar het schijnt nog liever dat je aan hun vrouw zit dan aan de Westerschelde, want dat is de poort naar Antwerpen en dat of die is heilig. Voor de duidelijkheid, een eventuele verdieping van die Westerschelde gaat jamais, nooit gebeuren, want dan zou er zoveel water kunnen binnenstromen, dat Bergen op Zoom gevaar loopt en dat is geen goed idee.

Dan, want alle tegenslagen moeten worden benoemd, de twee V’s, vogels en vleermuizen. Dat eerste wist ik wel, vogels vliegen heel vaak met de wind mee, en dan kunnen ze zo’n molen tegenkomen, of ze vliegen tegen de wind in en dan gebeurt hetzelfde. Ik denk terug aan mijn jeugd. Toen velden in ons vlakke land nog vaak een vogelverschrikker hadden staan en vogels daar ook echt van schrokken. Ik weet niet of het mogelijk zou zijn, maar ik ga voor het idee dat je in elk windpark op zee een van de molens door een kunstenaar van een onverwacht eng gezicht – ok, ok, ik stel mijn gezicht beschikbaar – laat voorzien, waarbij drie wieken even zovele armen zijn. Ik denk dat vogels dan voortaan echt via Denemarken invliegen.

Vleermuizen dan. Wist ik echt niet. Er zijn nogal wat vleermuizen, die geregeld naar Engeland vliegen en dan later weer terug. Ik neem aan in het donker. En ik neem aan dat ze niet eerst in Wuhan zijn geweest. We hebben al ellende genoeg, met het virus en Hugo de Jonge. Maar die vleermuizen schijnen onze windmolens niet altijd op te merken, en dat is raar. Vleermuizen kunnen in de zwartste nacht dwars door een bos jakkeren, en raken tak noch boom, maar van Engeland naar ons missen ze die hele immense windmolen? Ik suggereer hier, dat die vleermuizen aan de overkant overvloedig aan der appelcider gaan en puur daarom op de Noordzee in hun wiek geschoten dreigen te worden. Daar kan je de windmolen niet verantwoordelijk voor houden.

Plus, ik heb nog een V, de vissers. Visserij, stoere mannen en vrouwen, die op kotters met sleepnetten in de groene zee proberen hun vangstquota te halen. Maar het zit ze niet mee in die sector. In pulsvissen werd massaal geïnvesteerd, terwijl alles er op wees dat het wel eens verboden zou kunnen gaan worden. De Britten willen hun kustwateren terug. En zoals iedereen weet, is een akkoord met de Britten tot de laatste letter heilig. En als er dan verspreid over de Noordzee windparken komen blijft er wel heel weinig plek over waar je met die sleepnet de bodem kunt verklooien en aansluitend alle halfdode bijvangst overboord kunt pleuren.

Excuses. Ik ben een beetje negatief over sommige vormen van visserij. Ik heb als kind nachtmerries gehad over Captain Iglo, en daar ben ik nooit helemaal overheen gekomen. Ik heb trouwens het gerucht gehoord dat het ‘vissersfront tegen windparken’ overweegt om komend weekend met alle kotters in Scheveningen aan land te gaan. Om ook een keer woedend op het Malieveld te staan. Geert Wilders heeft ze al ‘helden’ genoemd. En de onvermijdelijke Henk Bleker zal ongetwijfeld, met een zuidwester op, wat onverstaanbare zinnen in een microfoon komen brullen.

U begrijpt, geachte vroege luisteraar, wind op zee maakt mij meer dan blij. Fijne zondag.