Column Dolf Jansen: Klimop

Ik was denk ik een jaar of zeven toen ik voor het eerst de kracht van de klimop zag. Waarbij ik gelijk een disclaimer invoeg. Ik weet niet of klimop de officiële naam is. Ik denk dat er vele soorten zijn. Ik wil geen enkele klimopoloog een vervelende zondag bezorgen, maar alles, echt alles dat omhoog en alle kanten opgroeit en zich met kleine zuignapjes, takjes, twijgjes en volgens mij soms ook handjes vastklampt aan een muur of hekwerk of boom, dat alles noem ik de komende drie minuten even klimop. Ok? Dank u wel!

Ik realiseer me opeens: klimop is als institutioneel racisme. Het is overal, maar vaak heeft het een andere naam. Verder denk ik trouwens stukken positiever over klimop. En dat komt ook door de eerste ervaring, een jaar of 52 geleden. We waren met het toenmalig gezin ergens in het bos wezen wandelen. Dat deden we eigenlijk elk weekend. En altijd bepaalde mijn vader de plek, de route en later in het jaar de hoeveelheid bramen, die ik met mijn kleine handjes moest plukken voordat ik mee terug mocht in de rode Fiat 600. En dat was natuurlijk een grapje. Ik mocht natuurlijk altijd mee terug. En de Fiat was ondertussen een mosterd kleurige 127. En ik werd pas jaren later hardloper.

We kwamen na de lange wandeling bij een groot huis terecht. Ik dacht vermoedelijk KASTEEL met hoofdletters. Mijn vader legde uit dat het een landhuis was. Waar het landgoed, dat we doorwandeld hadden naar vernoemd was, of andersom. En dat vroeger zo’n landgoed, hoe groot ook, vaak helemaal afgesloten was en dus verboden gebied voor het gewone volk. Het was voor de adellijke of anderszins puissant rijke familie en hun vrienden. Voor tuinfeesten, jachtpartijen en naar ik aanneem het stiekem begraven van lastige voormalige zakenpartners. Maar ook dat soort fantasieën ontwikkelde ik pas jaren later.

Het huis – maatje kasteel - was volledig begroeid, vanaf het gazon tot de dakgoot, wie weet nog verder, met wat we dus vandaag klimop noemen. Het was een groot groen spektakel. Hier en daar verdwenen zelfs delen van ramen en balkons onder de enthousiaste plant. Ik vond het prachtig. Het landhuis was nog steeds als landhuis herkenbaar. Maar het groen en de natuur maakte ook volstrekt duidelijk dat het huis en de mensen, die het met hun wankele belastingmoraal bevolkten, eigenlijk niet meer dan te gast waren. Op die plek, in het omringende bos. En als je het groot zou willen zien - en ook dat ben ik jaren later steeds meer gaan doen - op deze planeet.

We kunnen hier en daar wat weghakken en branden. We kunnen een landhuis neerzetten. Een stad bouwen en wegen daarnaartoe. Maar ondertussen, we zijn te gast in dat bos op deze planeet, en daar ben ik eigenlijk heel erg zeker van. En wellicht vindt u, lieve vroege luisteraar, net als ik dat je je als gast op een bepaalde manier te gedragen hebt.

Afijn, klimop. Ik vond het mooi en bijna magisch dat een muur, een gebouw een explosie van groen en takken en takjes en bladeren en knoppen werd. En, een kamer op de tweede etage, met uitzicht op het gazon en de bosrand erachter. Gefilterd door de bladeren en takken van de klimop. Veel mooier kon je het niet hebben, dacht ik. Ook al omdat ik op vierhoog achter, letterlijk, in Amsterdam Centrum, een kamertje deelde met een van mijn vele broers. En de enige natuur daar het onophoudelijke gekoer en geschijt van duiven was.

Ik werk dezer dagen veel in een tuintje midden in een andere grote stad. Zo gaat het leven. In de hoek, linksachter is klimop bezig aan een opmars, die me verheugd en soms verbaasd.

Een daar ooit speciaal voor geplaatst hekwerkje is allang en volledig veroverd. Een aanpalende schutting ook. En de armen en oogjes van de klimop kijken al smachtend naar een boom iets verderop. Het allermooist vind ik de dappere bovenste takjes, die op goed geluk de lucht in groeien op zoek naar iets om zich op enig moment aan vast te klampen.

Mooie symboliek voor het leven vind ik wel. Reik omhoog, zoek het avontuur, vind het onbekende en vooral, wees ongelofelijk en onuitroeibaar groen en levend.

Ik zeg, prettige zondag.