Bruinvissen verhongeren in Oosterschelde

Veel bruinvissen in de Oosterschelde lijden ernstig aan ondervoeding door gebrek aan vis die zij vangen. Soorten als wijting, kabeljauw, haring en dikkoppen zijn de afgelopen tien jaar sterk achteruitgegaan. Ongeveer de helft van de bruinvissen die dood wordt gevonden blijkt verhongerd en vermagerd. Met name jonge bruinvissen die zelfstandig moeten leren jagen, komen om door verhongering.

Dat concludeert de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht in een onderzoek in opdracht van Stichting Rugvin. De studie is mede mogelijk gemaakt  met steun van het Wereld Natuur Fonds (WNF). Sinds 2009 worden tellingen gedaan naar het aantal bruinvissen in de Oosterschelde. Daaruit bleek al dat het aantal bruinvissen vermoedelijk afneemt. In 2011 werden nog 61 bruinvissen geteld. Vorig jaar waren dat er slechts 18. Tegelijk spoelen vaker sterk vermagerde dieren aan. Er leven naar schatting nog enkele tientallen bruinvissen in de Oosterschelde. De bruinvis is een dolfijnachtige die in de kustwateren van Nederland leeft.

Funest
De afname van prooivissen voor bruinvissen blijkt uit gegevens van de visserij en stichting Anemoon die het onderwaterleven in de Oosterschelde onderzoekt. Wijting, kabeljauw, haring en dikkoppen zijn sterk in aantal en omvang afgenomen. Van de wijting komen bijvoorbeeld alleen nog oudere exemplaren voor die te groot zijn voor de bruinvissen. Kennelijk overleven veel jonge vissen niet. Voor bruinvissen die na zoogtijd in het najaar zelf voedsel moeten vangen, is de afname van dikkoppen funest. De dikkop is hun belangrijkste voedselbron.

De lagere visstand in de  Oosterschelde  wordt vermoedelijk veroorzaakt voedselarmer water. Er is de laatste jaren minder fytoplankton voor vislarven. Dat heeft direct gevolgen voor de hoeveelheid vis. Hoewel meer onderzoek nodig is, wijzen de onderzoekers naar de Japanse oester als mogelijke hoofdschuldige. De exotische nieuwkomer is via kwekerijen in de natuur terecht gekomen, waar die plankton wegkaapt voor de vislarven die vervolgens niet overleven. Ook stroomt door sluizen en keringen steeds minder voedselrijk rivierwater de Oosterschelde in.

Oosterscheldekering
Opvallend is dat zeehonden in het gebied niet lijken te lijden aan ondervoeding, terwijl zij dezelfde vissoorten op het menu hebben staan als de bruinvis. Volgens het onderzoek komt dat doordat  zeehonden makkelijk via de Oosterscheldekering naar de Noordzee zwemmen om vis te vangen. Bruinvissen durven door het lawaai die horde echter vaak niet te nemen, waardoor ze zitten opgesloten in de Oosterschelde.

Bron: Wereld Natuur Fonds