Brede coalitie roept Kamer op tot initiatief om wandelbaarheid van Nederland te verbeteren

Nederland wordt steeds minder aantrekkelijk voor de wandelaar. Dit is het gevolg van een groot aantal sluipende, veelal kleinschalige ontwikkelingen. Deze geven zelden aanleiding tot massaal protest, maar leiden wel tot een gestage afname van de leefkwaliteit. Dat schrijft ir. Arie de Jong, voorzitter van het Wandelplatform, namens een groot aantal organisaties aan de vaste kamercommissies voor verkeer en waterstaat en voor landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Deze praten volgende week over het wandelbeleid.

“Enerzijds groeit de behoefte aan wandelmogelijkheden, dichtbij huis en verder weg. Anderzijds is de druk op de ruimte vanuit de overige functies en de barrièrewerking van rondwegen, bedrijventerreinen, spoor-, water en autowegen zo groot, dat ons land steeds meer uiteenvalt in hokjes waarbinnen nog te wandelen valt maar waartussen de verbindingen ontbreken. Dat hoeft niet zo te zijn en waar het fout gaat is herstel mogelijk, maar bestuurlijke wil en aandacht is daarvoor wel noodzakelijk.”

De 21 organisaties die zich achter deze noodkreet gesteld hebben, waaronder naast  wandelorganisaties onder meer Zorgverzekeraars Nederland, NOC*NSF, ANWB, KNAU en de Hartstichting, pleiten voor een Bestuursakkoord Nieuwe Stijl (BANS) ‘Wandelen’ tussen de ministeries van V&W, LNV, VROM en VWS, het IPO, de VNG en de Unie van Waterschappen. Omdat ‘wandelen’ raakvlakken heeft met een groot aantal beleidsterreinen, zowel landbouw, natuur, verkeer, stedelijke omgeving als gezondheid.
De behoefte aan wandelmogelijkheden groeit, terwijl verbindingen verloren gaan en paden verhard worden. Bij gebrek aan een landelijk initiatief en onderlinge afstemming is geen sprake van een overall krachtige aanpak van alle betrokkenen. Een extra impuls vanuit en coördinatie door het Rijk is daarom noodzakelijk, aldus de briefschrijvers.

In de brief worden ook oplossingen aangedragen. Zo wordt gesteld dat de mogelijkheden tot wandelen in Nederland met een grote sprong vooruit zouden kunnen gaan door openstelling van alle schouw- en onderhoudspaden. Aanpassing van de Waterschapswet en reglementen kan hiertoe noodzakelijk zijn. Mogelijk kan een landelijke verzekering in het leven worden geroepen om de risico’s van vandalisme voor waterschappen te beperken.

Om agrariërs en particulieren te verleiden ook wandelaars op particuliere paden te accepteren zou een standaardvergoeding voor het ‘recht van overpad’ in het leven geroepen moeten worden, op een commercieel interessant niveau. “Wij denken daarbij aan minimaal € 0,40 per meter per jaar, vooral in te zetten rond steden en concentraties van verblijfsrecreatie.” Dit sluit aan bij de resultaten van het recent bekend gemaakt onderzoek van onderzoeksinstituut LEI dat schat dat een vergoeding van € 0,21 tot € 0,64 per strekkende meter wandelpad per jaar tegemoet komt aan de kosten voor aanleg en beheer. Specifieke eenmalige investeringen als bruggetjes en hekken zouden daarnaast apart vergoed moeten worden.

Barrières in bestaande wandelverbindingen moeten worden voorkomen en bestaande barrières waar mogelijk worden opgeheven. Daarom verzoekt het Wandelplatform de Kamerleden er bij de Minister van V&W op aan te dringen behoud en verbetering van recreatieve dwarsverbindingen uitgangspunt te laten zijn bij nieuwe aanleg van wegen en spoorlijnen. Ook zouden ecologische (dwars)verbindingen, zoals ecoducten, in principe geschikt moeten worden gemaakt en opengesteld voor wandelaars en fietsers.
 
Nieuwbouwwijken en bedrijventerreinen zouden zodanig moeten worden aangelegd dat bestaande wandelverbindingen behouden blijven, dat binnen de nieuwbouw een aantrekkelijk ‘grid’ van wandelmogelijkheden ontstaat met prettige verbindingen naar het buitengebied, waarin een fijnmazig netwerk van wandelpaadjes volop mogelijkheden biedt voor korte ommetjes. Deze wandelmogelijkheden dienen – in ieder geval dichtbij huis – ook geschikt te zijn voor mensen met een functiebeperking.

Dit laatste sluit nauw aan bij het streven van de coalitie ‘Nederland Actief!’ die zich sterk maakt voor voldoende beschikbare groene buitenruimte in en om de stad, om te kunnen sporten, bewegen of recreëren. Tevens sluit het aan bij actuele gezondheidsthema’s. Gezond gedrag (meer bewegen) is sterk afhankelijk van een uitnodigende groene infrastructuur en leefomgeving, zo blijkt uit divers onderzoek.

bron: Stichting Wandelplatform-LAW