Vier zeldzame klavers op Zeeuwse verdedigingsdijk

Lang geleden moesten ze de Spanjaarden buiten houden, nu lopen er koeien en groeien er klavers: de Wallen van Retranchement. Dit oude verdedigingswerk, onderdeel van de Staats-Spaanse Linies in Zeeuws-Vlaanderen, beheert het Zeeuwse Landschap nu als natuurgebied. Door dijken en weiden van de veste komen hier een paar heel bijzondere klavers voor. Geen klavertjevier, maar vier zeldzame klavers. 

Veel van het landschap rond de Staats-Spaanse Linies is tegenwoordig natuur in het beheer van het Zeeuwse Landschap of Staatsbosbeheer. Door de kleinschaligheid van het gebied heb je hier een aaneenschakeling van kleine landschapssoorten. Ook zorgen de verhogingen en verlagingen langs de Linies voor microklimaten waar specifieke soorten op afkomen.

Een leuke locatie om naar flora te kijken, zijn de Wallen van Retranchement, Frans voor verschansing of bolwerk. Dit is een verdedigingswerk dat is gebouwd in opdracht van Prins Maurits. Gedurende de Tachtigjarige Oorlog woonden er alleen soldaten. Later groeide het complex uit tot een gewoon dorp. De bodem werd deels uitgegraven en zandige grond werd opgeworpen, waardoor je een verdedigingslinie kreeg met een veste (water) eromheen. De aarden wallen zijn in 2010 gereconstrueerd en je ziet de oorspronkelijke vorm van het verdedigingswerk nog heel goed.

Langs de Wallen liggen lagere delen (de voormalige veste) die hierdoor ook een stuk natter zijn. Dankzij deze omstandigheden komen hier allerlei interessante soorten voor. Allerlei orchideeën in de nattere delen, maar bijvoorbeeld ook bijzonder klaversoorten in juist de drogere stukken. De Wallen zijn befaamd als groeiplaats van vier kleine, zeldzame klavertjes: kleine rupsklaver, ruwe klaver, gestreepte klaver en onderaardse klaver.

Alle vier de klavers groeien op de droge, zanderige, zonnige dijkhellingen. Ze groeien in Nederland allemaal maar op enkele plekken vooral langs de kust. Rond mei beginnen de klaver te bloeien. En we zijn op de perfecte tijd in het gebied, we vinden ze namelijk alle vier tegelijk bloeiend terug! De koeien, die de vegetatie lekker kort houden, komen ook nieuwsgierig kijken.