De kernreactor in Petten ontkwam in 2001 op een haar na aan een ernstig ongeluk. Oud ECN-directeur Frans Saris onthult dit in zijn boek 'Darwin meets Einstein', dat gisteren is uitgekomen . Op 16 november 2001 viel de netstroom uit in Petten en bleek de noodstroomvoorziening van de kernreactor niet te werken. Op het laatste moment is een meltdown uitgebleven, het ernstigste nucleaire ongeluk denkbaar.
De Kernfysische Dienst (KFD) rapporteerde dit ongeval pas in december 2002 en deed het af met de melding dat er ''geen is sprake geweest van een onveilige situatie'' . Greenpeace vindt dit een ontoelaatbare verdoezeling van de feiten. De onthulling van de voormalig directeur toont voor de zoveelste keer aan dat Petten onveilig is. Relevante informatie over de veiligheid van de reactor wordt stelselmatig verzwegen. Greenpeace eist dat de reactor in Petten zo snel mogelijk wordt stilgelegd.
Op de bewuste dag viel de door Nuon geleverde stroom uit in Petten. De noodvoorziening van de kernreactor, nodig om de koeling ervan op peil te houden, functioneerde niet. Daardoor vielen de koelpompen en het licht in de controlekamer uit. De zaklamp die in de controlekamer hoort te hangen ontbrak, omdat een van de medewerkers deze gebruikt had om zijn auto te repareren. Op de tast schakelden de operateurs per ongeluk een extra noodkoelsysteem uit in plaats van aan. Alleen doordat de stroomvoorziening weer begon te werken is een kernongeluk uitgebleven, zo schrijft Saris: ''Als de stroomuitval langer had geduurd, had dat geleid tot een meltdown en een desastreuze ramp''.
De veiligheid van de kernreactor in Petten is al jaren een probleem. In 2002 is de reactor enkele maanden stilgelegd om de veiligheidscultuur te verbeteren. Sindsdien hangt er een bordje met de tekst 'veiligheid heeft zonder uitzondering de hoogste prioriteit' in de controlekamer. Maar nog steeds worden er met deze stokoude reactor risico's genomen. In 2008 werd ontdekt dat door corrosie het koelwatersysteem was gaan lekken, maar in februari 2009 is de reactor zonder reparatie weer opgestart. De reactor voldoet nu niet aan de vergunning en de kans op ernstige ongelukken is toegenomen.
De gevaarlijke reactor in Petten kan wat betreft Greenpeace de deuren sluiten. De productie van medische isotopen is ook mogelijk in deeltjesversnellers, een alternatieve en minder risicovolle manier om deze medicijnen te produceren. Daarmee wordt ook de geplande Pallas-reactor overbodig.
''Het is onvoorstelbaar dat de nucleaire industrie informatie over een bijna-meltdown jarenlang heeft achtergehouden. De kans op een ongeluk met desastreuze gevolgen is dichterbij dan we ons realiseren. Het is wachten op een tweede Tsjernobyl,'' aldus Ike Teuling, campagneleider kernenergie bij Greenpeace. ''En dat terwijl kerncentrales totaal overbodig zijn. De oplossingen voor een schone energievoorziening staan al klaar.. De keuze voor slimmer energiegebruik en schone energiebronnen is haalbaar, betaalbaar en veilig.''