Big Broeder big stern

De grote stern is een kustvogel, die koloniegewijs broedt op schorren, groene stranden en schaars begroeide zandige eilandjes. In Nederland is het een typische soort van de Wadden en de Delta. Het voedsel bestaat uit tot 15 centimeter grote vissen als zandspiering, smelt, sprot en jonge haring. Het zijn trekvogels, die overwinteren voor de Westafrikaanse kust, tot aan Zuid-Afrika toe.

Het beeld van het aantal broedende grote sterns in Nederland is er een van - door de mens veroorzaakte - pieken en dalen. Rond het begin van de twintigste eeuw werden veel grote sterns gedood om de fraaie veren als versiersel op dameshoeden te gebruiken. Daarnaast werden de eieren nogal eens geraapt voor consumptie. Na een verbod op deze praktijken steeg het aantal broedparen tot zo'n dertig- à veertigduizend in het midden van de eeuw.

Eind jaren vijftig zette opnieuw een forse daling in, ditmaal vooral veroorzaakt door verlies van broedgebieden en lozingen van voor de bestrijdingsmiddelen-industrie geproduceerde giftige gechloreerde koolwaterstoffen. In 1965 waren nog slechts 875 paren over. Na een verbod op de gewraakte lozingen konden de aantallen weer wat stijgen; begin jaren negentig broedden zo'n 9000 -12.000 paren in ons land. Aantallen liggen nu rond de 16.350 broedpaar in, hetgeen dus een stijging is ten opzichte van de jaren negentig.

De grote stern staat op de Rode Lijst van bedreigde vogels. De belangrijkste huidige broedplaatsen (Griend in de Waddenzee, Hompelvoet en Hooge Platen in de Delta) worden in het broedseizoen permanent bewaakt. Om een verdere toename te bewerkstelligen, is een aantal zaken nodig.
De zandspiering is een belangrijke voedselbron voor de grote stern. Overbevissing van deze soort en andere prooivissen moet worden voorkomen
In potentiële broedgebieden is het behoud van rust erg belangrijk.
Op sommige plaatsen kan natuurbouw een rol spelen.
Het aanleggen van speciale broedeilanden voor de soort kan op sommige plaatsen, met name in de Delta, uitkomst bieden.

In de Afrikaanse kuststreken worden nog steeds sterns voor de lol en als voedselbron gevangen en gedood. Voorlichtingsprogramma's van BirdLife International proberen hieraan een einde te maken. Deze campagne verloopt succesvol; veel voormalige vogelvangers zijn vogelkijkers geworden.

Tot slot dient nader onderzoek naar de precieze oorzaak van het lage aantal grote sterns in ons land duidelijk te maken welke van de genoemde factoren de grootste boosdoener is.

  Bron: Beleef de lente