Beschermers Amazone stuiten op obstakels

Met zijn rechterarm wijst Cláudio Maretti van het WWF-Brasil (het Braziliaanse Wereld Natuur Fonds) vanuit het Cessna-vliegtuig omlaag naar de zwartgeblakerde percelen en de omgekapte bomen. De vlucht boven de deelstaat Acre maakt duidelijk dat de vernietiging van het Amazonewoud in Brazilië doorgaat, ondanks de toekenning van de beschermde status aan bijna 40 procent van de bossen.

Maretti geeft bij het WWF leiding aan de programma's voor het behoud van de Amazone. Ook verleent hij assistentie aan ARPA, het programma van het Braziliaanse ministerie van Milieu voor de bescherming van het gebied. Volgens de laatste cijfers is 17 tot 18 procent van de Braziliaanse Amazone verdwenen, 15 tot 16 procent van de wouden aangetast en 70 procent nog grotendeels intact. ,,We hebben dus nog tijd om de Amazone te redden'', stelt Maretti. ,,In het jaar 2100 willen we kunnen zeggen dat 80 procent van het regenwoud in de Amazone behouden is gebleven.''

De gebieden met een beschermde status in de Braziliaanse Amazone zijn zeer divers. Het gaat onder meer om zones die zijn aangewezen aan de inheemse bevolking, rubbertappers en andere traditionele bewoners en om regio's waar uitsluitend op duurzame wijze mag worden geproduceerd.

De vlucht boven de aan Bolivia grenzende deelstaat Acre leert dat de controle op illegale activiteiten als veeteelt en het verbouwen van onder meer soja en suikerriet geen eenvoudige klus is. Grote percelen bos zijn gekapt of verbrand. Op uitgestrekte weiden grazen witte runderen rond modderige poelen of onder de schaarse bomen die nog overeind staan.

Maretti stelt dat de controle op illegale activiteiten gecompliceerd is door de uitgestrektheid en slechte bereikbaarheid van de gebieden en het gebrek aan menskracht. Verder zijn er bestuurders die niet of nauwelijks in actie komen omdat ze banden hebben met veehouders of andere ondernemers die belang hebben bij de exploitatie van de Amazone. ,,Als WWF vragen we om vijf stafmedewerkers voor elk nationaal park'', zegt Maretti. ,,Maar het krijgen van die vijf mensen ligt politiek soms moeilijk. Ook in financieel opzicht is het niet eenvoudig.''

De WWF-functionaris wijst er op dat om landroof en ontbossing te voorkomen een systeem nodig is. ,,Economische ontwikkeling hoort daarbij'', aldus Maretti. Het WWF geeft daarom onder meer steun aan tal van projecten voor duurzame ontwikkeling. Het kan gaan om financiële steun, maar ook om het overbrengen van kennis.

WWF-steun is er onder meer voor de bewoners van het Chico Mendes Reservaat in Acre. Dit gebied is genoemd naar de rubbertapper Chico Mendes die zich tegen de ontbossing van de Amazone verzette en in december 1988 door een rijke veeboer werd neergeschoten. Het reservaat is 971.000 hectare groot en alleen bereikbaar via een onverharde weg vol kuilen door de jungle.

Net als veel andere inwoners van het Chico Mendes Reservaat voorziet José Rodríguez in zijn levensonderhoud door het aftappen van de latex, het melksap van de rubber. Wat Rodríguez bijzonder maakt is zijn vaardigheid bij het verwerken van de latex tot schoenen, tassen en andere producten. Hij heeft er zijn bijnaam 'dokter van de rubber' aan te danken. In zijn werkplaats kijkt Rodríguez op een papier met afbeeldingen van vlaggen van uiteenlopende landen.

Hij heeft een opdracht voor het maken van de vlaggen en blijkt net bezig te zijn met de Nederlandse driekleur. Na het bewerken van de latex met een chemisch middel en daarna enkele kleurstoffen haalt de dokter van de rubber zijn product door een wringer. Een vlag in de kleuren rood, wit en blauw komt vervolgens te voorschijn. ,,De kleuren zijn nog een beetje flets'', geeft Rodríguez toe. ,,Maar ze trekken wel bij.''

Bron: ANP