Begijn le Bleu: Rotzak!

In het Vlaamse natuurgebied Molsbroek ziet columnist Begijn le Bleu plotseling een gaai die roerloos op een tak zit. "Meestal verraadt hij mij met luid gekrijs. Dat is de reden waarom hij ook wel rotzak wordt genoemd."

Lees hieronder de gehele column:

De avond heeft zich meester gemaakt van het Molsbroek, een natuurgebied in het Wase Lokeren. Er weerklinkt getik van takken die heen en weer wiebelen in de wind en een koppeltje eenden dobbert rustig langs wat groene rietscheuten. Tussen een paar struiken, aan de rand van het broekbos, zie ik plots een gaai. Hij blijft roerloos op een tak zitten en heeft zijn veren opgezet tegen de koude. Meestal verraadt hij mij met luid gekrijs. Dat is de reden waarom hij ook wel rotzak wordt genoemd. Ik vermoed dat een jager verantwoordelijk is voor dit koosnaampje toen hij verraden werd door de vogel. Zijn wetenschappelijke naam Garrulus betekent trouwens luidruchtig of praatziek. Vorig jaar bezocht ik een Engelse jachtopziener in het beeldschone Worcestershire. De man hield een gaai in een kooi, een oude traditie die gelukkig verdwijnt. De gaai mocht af en toe in de woonkamer rondvliegen en gaf ondertussen luid commentaar. ‘That’s a beautiful boy’ was een van de zinnetjes die hij tegen mij zei. Je ziet: naast het vermogen om te praten zeggen gaaien ook nog eens de waarheid. Geen wonder dat hij in de Middeleeuwen symbool stond als boodschapper. Je vindt de vogel vanaf de veertiende eeuw zelfs terug op schilderijen waar hij de verlossing van de mensheid aankondigt tussen heiligen of zondaars die berouw hadden.

Maar deze kraaiachtige is niet alleen boswachter, het is ook een bosbouwer. In het najaar verzamelt een gaai duizenden eikels die hij verstopt in zijn territorium als wintervoorraad. Wat vergeten wordt kan uitgroeien tot een eik.

Ik neem mijn verrekijker om de azuurblauwe veertjes van de vogel te bewonderen. Het is een fascinerend stukje van zijn verenkleed. Het zijn dekveertjes die het bovenste deel van zijn vleugels bedekken. De veren hebben zwarte bandjes die naargelang de leeftijd van de vogel verschillen in aantal. Ze vallen op omdat de andere kleuren van zijn pluimage mooi contrasteren, iets wat mij pas later is opgevallen. Het is dankzij de minder opvallende kleuren dat het blauw kan schitteren. Hier valt een levensles uit te halen. Het is dankzij Eddy Wally dat Luciano Pavarotti kan schitteren. Hoe beter ik kijk, hoe meer ik een roze gloed op het bruine lichaam zie. Het is dezelfde gloed die ik als kleuter ooit bemerkte op de wangen van juffrouw Els. Volgens de kleurenwaaier neigt het naar oudroze, RAL kleur 3014. Ik vermeld het even voor het geval dat je je raamwerk een nieuw verflaagje wilt geven. Zijn zwarte staart gaat over in witte bovenstaartdekveren tot aan zijn stuit. Onthoud dat woord voor bij een partijtje scrabble: bovenstaartdekveer. Het levert je 34 punten op, maar dit volledig terzijde.

Die witte stuit is een heerlijk kenmerk dat hem altijd verraadt. En heb je zijn snor al bemerkt? Zelfs Ted De Braak benijdt hem hiervoor. En als u weet wie Ted De Braak is bent u al lang de vijftig gepasseerd. Een gaai is zo onmiskenbaar dat je vergeet te kijken naar de prachtige details. Je hoort hem krijsen, je ziet zijn stuit en etiketteert hem zonder verder aandacht te geven. Dat zal waarschijnlijk ook de reden zijn waarom hij zoveel lawaai maakt. Negatieve aandacht is ook aandacht.