Bas Haring: December

Maand van de klimaattop en de feesten. Met een boel bier en wijn. De meeste wijnen hebben een alcoholpercentage van zo'n 12 procent. Maar gister dronk ik nog een heerlijke desertwijn met 16 procent alcohol. Zwaarder gaat niet want dan sterft de gist. Alcohol komt in de wijn door vergisting van suikers en grappig genoeg kan gist niet heel goed tegen alcohol. Bij 15, 16 procent begint de gist het te begeven onder zijn zelfgemaakte juk. Zijn wij als gist? Vroeg ik mij af toen ik een slokje nam van mijn Beaume de Venise uit 2003. Veranderen wij, net als gist, onze leefomgeving zodanig dat deze voor ons onleefbaar wordt? Dat andere onderwerp van deze maand: de klimaattop.

De mens heeft nogal een hoge pet op van zichzelf en dicht zich gemakkelijk superpowers toe. "Natuurlijk kunnen wij in ons eentje het klimaat veranderen. Wij zijn immers de mens!" Toch is het wonderlijk en tegenintuïtief. De totale mensheid weegt minder dan een biljoenste keer de massa van de aarde. Dat is helemaal niks. En in een jaar ademen alle mensen bij elkaar nog geen miljoenste van de complete atmosfeer in en uit. Zo klein zijn wij. En dan zouden wij de temperatuur van die hele atmosfeer kunnen veranderen? Het is alsof je een dompelaar in het zwembad hangt en dan veronderstelt dat je zo het water op kunt warmen.

Aan de andere kant. CO2 is een onbeduidend gasje. Er zit twintig keer meer argon in de lucht. En over argon hoort u niks. Met onbeduidende gasjes weet een onbeduidende mensheid wel raad. We zullen nooit alle bergen met de grond gelijk kunnen maken. Daar zijn we veel te klein voor. Maar een heuveltje aftoppen, dat lukt nog wel. En de concentratie van zeldzame gasjes beïnvloeden ligt binnen ons bereik. Als de toename van het onbeduidende gasje dan toch beduidend is, en de gevolgen daarvan nog beduidender, dan doet die kleine mensheid toch nog iets heel groots.

Het is overigens helemaal niet vreemd om je leefomgeving drastisch te veranderen. Naast mensen en gisten zijn er meer die dat doen. Zoals de koraaldiertjes van het Great Barrier Reef. Die hebben hun eigen rif gebouwd. Met alle gevolgen van dien. Water is anders gaan stromen. De temperatuur is veranderd. Nogal een drastisch effect op hun eigen milieu. Maar niet desastreus voor die beestjes: ze bestaan nog steeds. De vraag is wat wij zijn: als gisten of als koraal. Sowieso met effect op de wereld – daar moeten we misschien aan wennen. Maar zal het goed zijn voor onszelf of minder goed?