'Apenonderzoek onmisbaar voor medicijnen'

In 2010 werden in Nederland 448 apen gebruikt voor dierproeven, ruim 200 minder dan in 2009. Dat blijkt uit het rapport Zodoende 2010, over het gebruik van proefdieren in Nederland, dat donderdag uitkwam.

Proefapen
Of het aantal proefapen ook dit jaar gedaald is, moet blijken uit Zodoende 2011, dat naar verwachting eind volgend jaar pas uitkomt. Maar volgens Robert Molenaar van de Anti Dierproeven Coalitie (ADC) is er al een tijdje sprake van een tendens om te stoppen met apenonderzoek. ,,Eerder dit jaar deed de Universiteit Utrecht haar apen weg en in oktober maakte onderzoeksinstituut TNO bekend met proeven op apen te stoppen. De Radboud Universiteit in Nijmegen heeft ook toegezegd te willen minderen.''

'Geen sprake van afbouw'
Maar volgens Ronald Bontrop ligt dat iets genuanceerder. Hij is directeur van het BPRC in Rijswijk, een centrum waar op grote schaal onderzoek gedaan wordt met apen. Momenteel hebben ze een stuk of 1500 van de dieren in huis. ,,TNO heeft gezegd dat er meer gespecialiseerde instituten zijn die beter zijn toegerust om dit type onderzoek te doen. Er is geen sprake van afbouw, wereldwijd is er eerder een trend om meer apenexperimenten te gaan doen.''

Hersenziekten
Apen worden vooral gebruikt voor onderzoek naar hersenziekten zoals multiple sclerose, medicijnen en vaccins. In het BPRC wordt onder andere onderzoek gedaan naar vaccins voor aids, malaria en tuberculose. Ook in het Erasmus Medisch Centrum worden apen gebruikt voor onderzoek. Momenteel zijn dat er een dertigtal. ,,Wij doen onderzoek naar infectieziekten en vaccins voor de mens'', legt Martje Fentener van Vlissingen uit, directeur van het Rotterdams Dierexperimenteel Centrum. ,,We waren bijvoorbeeld betrokken bij onderzoek naar SARS, de vogelgriep en de Mexicaanse griep. We zoeken uit wat het ziekmakende mechanisme is en hoe de ziekte te bestrijden is.''

Beperken
Zowel Bontrop als Fentener van Vlissingen benadrukken dat ze het onderzoek op apen tot een minimum proberen te beperken. ,,Europa is een grote mondiale speler in de ontwikkeling van medicijnen. Daarvoor is onderzoek op apen nodig. Wel is afgesproken dat apen alleen gebruikt worden als het echt niet anders kan. Het gaat dan om ontwikkeling van vaccins voor mensen, moderne medicijnen en ontwikkeling van technieken voor orgaantransplantatie. Voor dat soort onderzoek kan je niet zonder apen'', aldus Fentener van Vlissingen.

Een tandje minder
Volgens Molenaar van de ADC kan het toch nog een tandje minder. ,,In Nederland gebeurt er vrij weinig op het gebied van het testen van medicijnen. De meeste apen worden gebruikt om te kijken naar de ontwikkeling van ziektes. Dat kan ook bij mensen. Al sinds de jaren '80 wordt onderzoek gedaan naar een vaccin tegen hiv. Daarvoor zijn veel apen gebruikt, maar een werkend vaccin is er nog steeds niet. Veel vaccins die succesvol waren in apen, waren dat niet in mensen.''

Bron: ANP
Foto: marikawati