Anderhalf jaar 'Caspar loopt'

Volkskrantjournalist Caspar Janssen zou een jaar door Nederland lopen om het veranderende landschap in kaart te brengen, maar het  werd anderhalf jaar. Woensdag verscheen zijn laatste column: Caspar loopt. Wat heeft hij van deze tocht opgestoken?

"Je kunt vast diepgravende gedachten en grote woorden formuleren over het waarom van deze expeditie. Maar kortweg kan ik zeggen dat lopen de beste methode is om grip te krijgen op de omgeving. Nog beter is stilstaan - en ook dat ga ik doen. Ik leerde in de afgelopen jaren van alles over natuurbeleid, over ecologische processen, over natuurnetwerken in de maak, over doelsoorten, biotopen en ecosystemen. Ik ontwikkelde ook meningen, die ik opschreef. Ik leerde van alles over de biologie van, pakweg, het bont zandoogje en de grote modderkruiper, over de fnuikende invloed van ammoniak en bestrijdingsmiddelen op de natuur. Maar ik stond vervolgens naar speenkruid te kijken zonder te weten dat het speenkruid was. Of ik probeerde te midden van een vogelconcert vergeefs de bijpassende soorten voor me te zien. Op macroniveau wist ik van alles, maar op microniveau minder.

Verwonderen
Een stap terug zetten, opnieuw leren kijken, observeren, verwonderen, dat is het devies. Ik wil leren hoe dat ideale weiland er dan uitziet, ik wil leren over de duinparelmoervlinder, ik wil de zwartkop leren herkennen aan zijn zang, ik wil beschrijven hoe het landschap verandert. En vragen stellen: waarom mogen beekjes weer kronkelen, waarom verdwijnen insecten, regenwormen en weidevogels, waarom zijn windmolens lelijk, of soms juist mooi?

Veranderend landschap
Daarnaast - grote woorden - wil ik in die twaalf maanden, in die twaalf provincies, het veranderende landschap beschrijven. Ik ben gek van planologie, en de planologie in Nederland is fascinerend. Er is een infrastructuur voor alles, voor elke functie, en het gaat van snel naar langzaam. Vliegroutes, snelwegen, waterwegen, alle andere wegen, spoorlijnen, fietspaden, wandelpaden. De enige infrastructuur die gaten vertoont, is die van de natuur. Daar hebben we de rest op gebouwd of doorheen gelegd. En met veel moeite proberen we die snippers natuur nu weer te verbinden."