Actie bij Universiteit van Utrecht om banden met de fossiele industrie

Klimaatactivisten zijn maandag op de Universiteit Utrecht begonnen aan hun eerste actie van wat een hele reeks moet worden. De groep studenten en medewerkers noemt zichzelf End Fossil: Occupy. Het collectief vindt dat instellingen in het hoger onderwijs op geen enkele manier meer moeten samenwerken met bedrijven die actief zijn op het gebied van fossiele brandstoffen, zoals Shell, BP of ExxonMobil.

"Zeker op een plek waar mensen worden voorbereid op hun toekomst, zou geen ruimte moeten zijn voor bedrijven die diezelfde toekomst kapot maken", stellen de studenten in een verklaring. Die is ook verspreid door de bekendere actiegroep Extinction Rebellion.

Het bestuur van de universiteit heeft de studenten uitgenodigd voor een gesprek. Voorzitter Anton Pijpers is met hen eens "dat er een klimaatcrisis is en dat actie nodig is". De universiteit doet veel onderzoek naar klimaatverandering en duurzaamheid. Over samenwerking met de fossiele industrie woedt momenteel intern discussie, net als op veel andere universiteiten. Volgende week staat in Utrecht een volgende bijeenkomst over het onderwerp op de planning. Voor de zomer wil het College van Bestuur "een conceptbesluit" nemen.

Volgens de organisatoren van het protest doen enkele tientallen demonstranten mee aan de actie in het Minnaertgebouw, maar dat aantal zou in de komende dagen nog kunnen oplopen. De protestgroep wil de komende dagen ook gaan actievoeren bij de universiteiten in Delft, Eindhoven, Rotterdam en Wageningen, bij de Universiteit van Amsterdam en bij hogeschool Van Hall Larenstein in Velp.

Medestanders hadden eind vorig jaar actiegevoerd in een gebouw van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). De politie maakte daar na enkele uren een einde aan. De Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam kondigde vorig maand al aan minder te gaan samenwerken met bedrijven uit de fossiele industrie. Zo'n samenwerking wil de VU alleen nog met bedrijven die zich houden aan het Klimaatakkoord van Parijs.

De UU kan nu nog geen overzicht geven van de lopende onderzoeksprojecten waarbij fossiele bedrijven betrokken zijn. Zo'n overzicht komt er wel later deze maand, zegt de universiteit toe. "Lopende onderzoeksprojecten in samenwerking met fossiele bedrijven richten zich op het ontwikkelen van kennis om de energietransitie te versnellen, fossiel zo snel mogelijk uit te faseren, en verdere CO2-emissies te vermijden", benadrukt de universiteit wel alvast.

De Universiteit Utrecht spreekt in haar communicatie over klimaatverandering voortaan van een "klimaatnoodtoestand". Het universiteitsbestuur heeft dat woensdag besloten. Voorzitter Anton Pijpers van het College van Bestuur heeft dat ook laten weten aan demonstrerende studenten van de beweging End Fossil: Occupy. Wat de activisten betreft is het "een kleine stap in de goede richting".

De universiteit gebruikte het woord noodtoestand eerder niet, maar sprak bijvoorbeeld wel al langer van een klimaatcrisis. Dinsdagmiddag om 14.00 was het CvB door de beweging uitgenodigd voor een gesprek, waarin de studenten twee specifieke eisen voor het bestuur hadden. De studenten eisten dat het bestuur de klimaatnoodtoestand uit zou roepen, en volledig te stoppen met het promoten van de fossiele industrie.

"Naar aanleiding van onze gesprekken, realiseren we ons dat we het woord ‘noodtoestand’ tot nu toe wellicht te juridisch hebben benaderd", stelt het bestuur nu in een verklaring. "De Universiteit Utrecht verkeert zelf niet in een noodtoestand, maar we zien dat er naar aanleiding van klimaatproblemen op sommige plekken in de wereld echt een noodtoestand bestaat."

Met de aanpassing wil de universiteit haar positie "nog explicieter maken". Daarnaast stelt de UU hiermee aan te sluiten "bij de woorden die in de samenleving gangbaar zijn".

De demonstrerende studenten beëindigden hun actie in Utrecht woensdagmiddag, maar lieten meteen weten later terug te zullen komen. Hun voornaamste eis is dat de universiteit de samenwerking staakt met bedrijven die actief zijn op het gebied van fossiele brandstoffen. Daarover woedt intern discussie bij de UU en zijn nog geen besluiten genomen.

Eerder dit jaar besloot de Erasmus Universiteit Rotterdam al de 'klimaatnoodtoestand' uit te roepen. Ook dat gebeurde na protest van klimaatactivisten.

Bron: ANP, End Fossil: Occupy!