Acht maanden Galapagos

De Galapagoseilanden oefenen al sinds bisschop De Berlenga van Panama ze in 1535 ontdekte, een aantrekkingskracht op de verbeelding van mensen. De Berlenga keek met 16e eeuwse ogen naar de flora en fauna van de eilanden. Als 16e eeuwer zag hij vulkanen en lava, voorwereldse dieren, als gigantische schildpadden en leguanen en een dorre begroeiing van palasanto en enkele cactussen. Er was geen drinkwater en de kust was nauwelijks toegankelijk door hoge rotsen of dichte mangrove. Hij concludeerde dat de eilanden behekst waren, Islas Encantas. Achteraf gezien is zijn beschrijving een zegen geweest voor de eilanden. Ze kregen zo’n 250 jaar bijna volledige rust, waardoor de flora en fauna zich praktisch ongestoord kon ontwikkelen. Pas nadat Darwin zijn “On the origine of species” had gepubliceerd kwamen de eilanden wel in trek. Eerst waren het de wetenschappers en verzamelaars, die tot in de 50er jaren van de vorige eeuw systematisch flora en fauna uitkamden en veel exemplaren en soorten voor de heb, of voor onderzoek, meenamen naar de Verenigde Staten en Europa. Veel dat in deze tijd verzameld is, zal te zien zijn op de tentoonstellingen ten ere van het Charles Darwin jaar 2009 in met name Londen, Cambridge, New York, Washington en San Fransisco.

In 1959 werden de eilanden door de Unesco uitgeroepen tot beschermd natuurgebied en werd het Charles Darwin Research Center in Puerto Ayora op het eiland Santa Cruz opgericht. Onderzoek vond vanaf toen op de eilanden plaats en er mochten geen specimina meer meegenomen worden. Er werd een ecotoeristisch systeem bedacht. Dat systeem werkte goed tot in de jaren ’80 van de vorige eeuw. 

In 1978 werden de Galapagos Eilanden en de omliggende oceaan door de Unesco uitgeroepen tot wereld erfgoed.  Of dit laatste samenhangt met de wens van mensen om de eilanden massaal te gaan bezoeken, is de vraag. Wel zagen we dat de beschrijving van mensen – zoals De Berlenga en Darwin – er voor zorgden dat anderen geïnspireerd werden. Of men bleef weg, of men ging er heen.

In 1835 toen Darwin de eilanden bezocht, woonden er zo’n 250 mensen, in 1950 waren dat er nog geen 1500. Nu wonen er alleen al in Puerto Ayora zo’n 11.000 en op drie andere eilanden zijn het er nog eens 10.000.  Allemaal om te werken voor de ruim 150.000 toeristen die de eilanden jaarlijks bezoeken.

Ik was twee keer een van die – overigens eco - toeristen en ik ben nu als vrijwilliger werkzaam bij het Charles Darwin Research Center (en uiteraard ook een van de inwoners van Puerto Ayora). Ik ben hier vooral om te helpen mensen voor te lichten over het belang van het oorspronkelijke ecosysteem en de noodzaak om dat te beschermen. In het Charles Darwin jaar 2009 zal ik regelmatig schrijven over mijn werk en mijn dagelijkse ervaringen hier via dit weblog.