4 juli 2004

In de serie bedreigde plantensoorten aandacht voor het zinkviooltje. Dit plantje is alleen nog te vinden in het Geuldal rond Epen. Gek genoeg op vervuilde grond, want het viooltje gedijt vooral op zinkafzettingen. Het zink werd aangevoerd vanuit ertsmijnen in Belgie. Maar de mijnen zijn dicht, de landbouw werd intensiever en het gebruik van meststioffen deed de rest. Waren de weilanden rond de Geul in de jaren tachtig nog geel van het zinkviooltje, uit recent onderzoek van FLORON blijkt dat er nu nog maar 300 exemplaren te vinden zijn. Het is de hoogste tijd vooreen reddingsplan.

Bij de start van het nieuwe Informatieentrum voor het Nederlandse Cultuurlandschap (in Beek-Ubbergen bij Nijmegen) spreekt Vroege Vogels met Dirk Sijmons. Deze vermaarde landschapsarchitect is sinds april Rijksadviseur voor het Landschap. Wat zijn de kansen om de kleinschalige tuunwallen, meidoornheggen en coulissenlandschappen te bewaren?

Is de natuur van natuurbeschermers en het boerenland van de boer? Of mag iedere wandelaar zomaar dwars door natuur en landschap struinen? In Engeland mag dit wel. Daar is het "Recht van overpad" wettelijk vastgelegd. In ons land kent men dit recht niet. Landeigenaren en boeren staan ook niet te wachten op wandelaars die hekken en borden negeren. Onlangs nog moest te rechter er aan te pas komen toen boer Bakker drie wandelaars van zijn grond joeg, die gebruik maakten van het Zuiderzeepad, Het pad liep officiëel over zijn terrein. De boer is in het ongelijk gesteld, maar hierover is het laatste woord nog niet gesproken. Afgelopen week organiseerde de Stichting Natuur en Milieu en de Stichting wAarde een informele wandeling waar een selectief gezelschap discussiëerde over het 'Recht van Overpad'.

Deze zomer volgen we de Taymir-expeditie die in Siberië rotganzen-onderzoek doet. Een live-verslag van expeditieleider Bart Ebbinge.
Op Spitsbergen onderzoekt een tweede Nederlandse groep biologen de effecten van klimaatverandering en van overbegrazing door ganzen op de toendra. Deze FRAGILE-expeditie bevindt zich tot in augustus op Spitsbergen, maar projectleider Ad Huiskes is weer terug in Nederland. En in onze studio.

Deze maand pakt half Nederland z'n koffers en reist af naar vreemde bestemmingen. Niet alleen de direkte omgeving ziet er heel anders uit, ook als je 's avonds omhoog kijkt naar de sterrenhemel dan zie je een andere opstelling van sterren en planeten. Zeker op het Zuidelijk half rond raak je tijdens de nacht het spoor bijster. Ook overdag kan een oplettende vakantieganger voor vreemde ontdekkingen komen te staan. Govert Schilling belicht de vakantiehemel en meldt het astronomische nieuws van deze maand.

"Hoe betrekken we omwonenden bij het natuurbeheer?", vroeg Staatsbosbeheer zich een paar jaar geleden af. De oplossing lag voor de hand: laat ze zelf dat beheer doen. De bewoners van het Groningse dorp Kornhorn zijn de officiële beheerders van een deel van een 1300 hectare groot natuurterrein van Staatsbosbeheer. Veel dorpsbewoners zijn inmiddels actief in het gebied. Het experiment duurt voorlopig vijf jaar, maar op het hoofdkantoor van Staatsbosbeheer staat Kornhorn inmiddels model voor het betrekken van bewoners bij de inrichting en beheer van natuurgebieden.