2004 - Milieu- en natuuraanhang gedaald

Van ‘de grote drie’ is alleen het Wereld Natuur Fonds gegroeid. Greenpeace was de grote verliezer in 2004 met ruim 60.000 donateurs minder. Toch is er over de hele linie geen sprake van een verminderde interesse. De meeste groene organisaties hebben in dit jaar aanhang gewonnen, of ze bleven stabiel. Het opschonen van het donateursbestand door IFAW (NL) leverde een neergang op van bijna 150.000. Bovendien leed Natuurmonumenten het grootste ledenverlies uit haar geschiedenis. Die klappen konden de andere organisaties niet opvangen.

Greenpeace grote verliezer

Natuurmonumenten verliest drie jaar achtereen
Opvallend is dat Natuurmonumenten, op de eerste plaats sinds 1993, voor het derde jaar haar aanhang zag dalen. Hoewel er 30.000 nieuwe leden bij kwamen leverde het per saldo een verlies op van 37.000 leden. Volgens directeur De Graeff is de teruggang niet te wijten aan verminderde belangstelling van de bevolking, maar aan de economische recessie. In financieel opzicht is het niet slecht gegaan, want de inkomsten bleven gelijk. Onderzoeker Joost Huijsing van Vroege Vogels: “Bij andere organisaties wordt wél gezegd dat de geringere populariteit van het milieu een grote rol speelt. Zeker in de landelijke politiek zie je dat groen is weggedrongen door economische belangen.”

IFAW (NL) haalt stofkam door donateursbestand
De Nederlandse tak van het International Fund for Animal Welfare wist in tien jaar haar donateursaantal meer dan te verdubbelen. Tot dit jaar. Directeur Marcel Bertsch heeft het bestand laten opschonen. Incidentele geldgevers tellen nu niet meer mee en alleen vaste donateurs worden meegerekend. Hieruit mag volgens Bertsch niet geconcludeerd worden dat het slecht gaat met zijn organisatie: “De inkomsten gaan niet achteruit. Die bijna 150.000 donateurs die we nu niet meer meetellen geven incidenteel nog zeer grote bedragen. Een paar jaar geven ze soms niks en dan ineens een paar honderd euro of meer. Ze zijn dus zeker nog belangrijk voor ons.”

Geen negatief beeld
Huijsing: “Vroege Vogels doet dit nu voor de veertiende keer en tot nu toe was er alle jaren groei. Van nog geen 2,5 miljoen in de eerste meting tot de ruim 4 miljoen vorig jaar. Zelfs in 2003 toen toch al veel organisaties klaagden, was er nog sprake van een lichte winst. Het merkwaardige is dat je nu ziet dat meer dan de helft van de clubs groei meemaakt maar door het verlies van die drie grote jongens krijg je een negatieve eindstand."

Grootste stijgers en dalers
In absolute aantallen is het Wereld Natuur Fonds de grote winnaar met een stijging van 25.142 donateurs (+ 3%). Relatief zijn er een paar grotere groeiers, zoals De Noordzee (+1275%), Kustvereniging EUCC (+ 242%), Biologica (+ 52%), WSPA Wereld Dierenbescherming (+ 38%), Varkens In Nood (+ 34%), Ecomare (+ 17%), Wakker Dier (+ 15%), Geldersch Landschap (+ 12%).
De klappen vielen behalve bij IFAW (- 46%),Greenpeace (- 9%) en Natuurmonumenten (- 4%) bij Stichting Anemoon (- 24%), Goois Natuur Reservaat (- 9%), Das & Boom (- 9%), Waddenvereniging (- 6%), NIVON (-5%).

Kritiek Op DubbeltellingenEen jaarlijks punt van kritiek op dit Vroege Vogels-onderzoek is dat de aantallen van de verschillende organisaties bij elkaar op worden geteld. Dat zou, in verband met dubbellidmaatschappen, niet verantwoord zijn. Huijsing: “Er zijn wel mensen die van twee of meer van de genoemde clubs lid zijn, maar dat zijn er veel minder dan je denkt. Niet meer dan zo'n 100.000 mensen zijn lid van drie of meer organisaties. Gemiddeld is men lid van minder dan twee. Daar staat tegenover dat een lidmaatschap echt gezien wordt als iets van het hele gezin. Uit onderzoeken blijkt dat twee keer zoveel mensen opgeven lid van Natuurmonumenten te zijn dan het werkelijke ledenaantal. Bij doorvragen blijkt dan dat 'gezinslidmaatschap'. Bovendien zijn in de Vroege Vogels-tellingen alleen de landelijke organisaties onderzocht. Als je ook plaatselijke verenigingen meetelt dan blijkt dat bijna 60% van de Nederlanders aangesloten is. Veel meer nog dan de bijna 4 miljoen die wij noemen.”Klik hier voor de totale lijst van 2004

Greenpeace verliest circa 9% van zijn donateurs. Vooral economische motieven spelen daarbij mee. Directeur Liesbeth van Tongeren: “We zijn niet van plan onze aanpak drastisch te wijzigen. Alle onderzoeken wijzen uit dat het publiek nog grote waardering voor Greenpeace heeft. En we hebben dit jaar meer resultaten behaald dan in voorgaande jaren: uitgevers die overschakelen op oerbosvrij-papier, de afspraken met de houthandel en de overheid die ook overschakelt op ‘goed hout’. Dat is in deze tijd van verminderde aandacht voor natuur en milieu toch het belangrijkst.”