18 januari 2004
• 18-01-2004
• leestijd 2 minuten
(Een uitzending met enige "sportinbraken". De WK Sprint van de schaatsers in het Japanse Nagano liep een uurtje uit. Daarom ook in Vroege Vogels twee keer wedstrijdverslagen van Jacques Chapell.)
Waken en slapen in de natuur
De 27-uurs manifestatie over de 24-uurs economie in Utrecht wordt door Vroege Vogels aangegrepen om slapen en waken in de natuur te belichten.
Slaapprofessor Serge Daan
Aan de Rijks Universiteit Groningen wordt chronobiologie gedoceerd. Serge Daan is hoogleraar Diergedrag en hij houdt zich al lang bezig met het fenomeen slaap. Wist u dat dolfijnen nooit slapen? Dat zoogdieren van oorsprong allemaal nachtdieren waren? Een studiogesprek met de professor.
Winterslaap
Een slapeloze nacht? Kinderspel! Vrij veel dieren slapen een hele winter lang. Sommige slapen echt: vleermuizen en padden laten hun temperatuur zakken en worden pas aan het begin van de lente weer wakker. Andere doen aan 'winterrust', zoals beren of prairiehonden. Een wandeling langs winterslapers in Ouwehands Dierenpark met directeur Dirk-Jan van der Kolk.
Flora's nachtbraken
Wat doen planten als het donker is. In hun strijd om de gunst van bestuivende insecten stellen sommige soorten hun bloei uit tot de schemering. De teunisbloem bijvoorbeeld en de Victoria Amazonica. Meer over het nachtleven van de planten hoort u vanuit Hortus Fort Hoofddijk in Utrecht. In het donker uiteraard.
Wadvogels hebben lak aan licht en donker
Vogels op het wad kunnen het zich niet veroorloven om 's nachts te gaan slapen. Zij leven in een ritme van 6,5 uur op, 6,5 uur af: het ritme van het getij. Immers, alleen bij laag water kunnen ze voedsel zoeken. Vogels als de kanoetstrandloper of de zilverplevier passen hun strategie wel aan: overdag jagen ze meer op zicht, 's nachts op de tast, zo vertelt vogelaar Bernard Spaans van het koninklijk onderzoeksinstituut NIOZ op Texel.
Smeltend Patagonië
Een echt slapeloze nacht krijgt Joris Thijssen van Greenpeace dankzij Vroege Vogels. Hij doet onderzoek naar de smeltende gletsjers in Zuid-Amerika en bevindt zich nu op of bij de Upsala-gletsjer. Daar heeft hij zondag live contact met ons en door het tijdsverschil betekent dat voor Joris dat hij middenin de nacht op moet.
Vierde jaar Fenolijn
Na een zeer korte winterstop gaat deze week onze Fenolijn weer van start. U kunt uw waarnemingen weer kwijt op
035 - 67 11 338
.
Er is veel te vertellen over het fenologieproject De Natuurkalender en dat komt coördinator Arnold van Vliet dan ook doen. De resultaten van het vorig jaar en de verwachtingen voor 2004. De vinkenslag is al gehoord, wie ziet de eerste dagpauwoog (vorig jaar op 14 januari).