Last Chance U: Indy Deel 2 : American Football ís zaligmakend voor sommigen

Last Chance U verhuisde na het tweede seizoen van Mississippi naar de Amerikaanse staat Kansas, naar de universiteit van Independence. Hoofdcoach en 'drill sergeant look-alike' Jason Brown zwaait hier de scepter. ‘Ik ben verdomme geen acteur, en dit is geen Hollywoodscript’, zo spreekt Brown zijn atleten aan in de opmaat naar het nieuwe seizoen. Tijdens een meeting bespreekt hij ook de regels: ‘Was je kont, dan heb je geen wierrook nodig.’ Zegt hij het echt? Ja, Brown is van het kaliber rouwdouwer. Hij windt er geen doekjes om. Even verderop in de eerste afleveringen becommentariëren collega-coaches de bulldog: ‘Hij is een doorbijter.’

Een andere vakgenoot zegt iets saillants: ‘Andere universiteiten hebben een stuk meer te bieden dan een televisieshow.’ Wordt hier de suggestie gewekt dat Brown, die vorig seizoen aantrad, alles doet voor de kijkcijfers? Want Last Chance U is, ook in dit nieuwe seizoen, naast een portret van een American Football-team ook een onderhoudend drama dat zich qua entertainmentwaarde prima kan meten met een titel als Friday Night Lights (een fictieserie, ook over een American Football-team in een kleine gemeenschap). Overigens heeft Brown een moeilijk jaar gehad: hij wordt onder meer verdacht van valsheid in geschrifte.

Maar Brown terzijde, de doorgewinterde documentairemaker Greg Whiteley weet in de openingsscène meteen de juiste toon te zetten. Onder beelden van een graandorser op een weiland plaatst hij het lied All I Have to Do is Dream van The Everly Brothers. Het is een dromerige sequentie, op een veld in Kansas, die zomaar kan opduiken in The Wizard of Oz. Dan volgt een shot van zogeheten Goal Posts – het doel bij American Football – en zien we hoe dicht het trainingsveld en de landerijen op elkaar liggen. Tijdens de eerdergenoemde meeting verwijst Brown hiernaar: ‘Verlaat als de wiedeweerga Independence.’ Want voor jonge, ambitieuze atleten is hier niets te zoeken.

Dat is en blijft de kern van Last Chance U. Sport is niet meer een kwestie van strijden om de eer en de glorie, maar een modus om te overleven. Of zoals Brown proclameert: ‘Wie veel speelt wordt veel gefilmd en heeft meer materiaal om door te sturen naar scouts.’ Alle teamleden zijn op zoek naar een betere toekomst en een bijbehorende studiebeurs. Dit hele systeem is zo machinaal geworden dat het moeilijk is om het laatste greintje menselijkheid eruit te kunnen destilleren. Het draait niet om de uit arme gezinnen afkomstige sporters, maar om de reputatie van de universiteit en de gemeenschap – en natuurlijk om geld.

Het vierde seizoen van Last Chance U is – kijk ook eens het bewonderenswaardige Hale County This Morning, This Evening (2018) – opnieuw een confronterende verbeelding van de Amerikaanse Dream. En die is meer bitter dan zoet. Wie geen natuurtalent is zal in Independence echt niet ergens anders in gaan floreren. Als jongeling weet je dus al snel: als je snel kan rennen en over veel kracht beschikt, dan doe je aan American Football. De camera volgt de mannen die tot deze aha-erlebnis zijn gekomen op de voet. Met humoristische en pijnlijke scènes tot gevolg. Want de jongens moeten op het rechte pad blijven, en Brown moet ze daartoe bewegen – daarom is het ook ironisch dat uitgerekend de coach nu moet boeten.