La Mante S01: Niet bijster origineel

Hoeveel politieagenten uit detectiveseries zouden intussen al niet blind zijn geworden vanwege hun uiterst donkere werkomgeving? Ook in La Mante weigert men lampen in hallen, overhoorkamers en vergaderzalen aan te zetten. Of beter gezegd: de belichting is opzettelijk spaarzaam, niet vanwege het milieu, maar om een sfeer van onheil te onderschrijven. Maar waarom? De idiosyncratische rechercheur Feracci (Pascal Demolon) is in Parijs een seriemoordenaar op het spoor; een copycat van de een kwart eeuw eerder veroordeelde Bidsprinkhaan. Actrice Carole Bouquet kruipt in de huid van de kille, afstandelijke ellendeling die vanuit haar cel toenadering zoekt tot politieafdeling 36, wanneer ze via een televisieprogramma kennisneemt van een reeks eigenaardige moordzaken.

In de eerste aflevering duiken Feracci en zijn team op in een houtzagerij. Onheilspellende muziek begeleidt een grotesk tafereel: een slachtoffer is achtereenvolgens gecastreerd en onthoofd met een cirkelzaag. Op exact dezelfde wijze als de Bidsprinkhaan dat decennia eerder deed, in het kader van ‘het herstellen van de natuurlijke orde’. Mannen die grote misstappen hadden begaan in hun leven, werden genadeloos gestraft. De motieven van de copycat zijn daarentegen onbekend. Sowieso rijst de vraag: is het een man of een vrouw? Want Jeanne is als seriemoordenares een behoorlijk unicum. Zoveel legendarische vrouwelijke sadisten zijn er niet.

Haar vrouwelijkheid wordt trouwens niet benadrukt. De Bidsprinkhaan manifesteert zich als een onbestemd wezen: ze wordt dikwijls van achteren gefilmd. Waarmee gesuggereerd wordt dat wij niet weten wat er zich in haar ondoorgrondelijke hersenpan afspeelt. Tijdens haar ontmoeting met Feracci is ze in een klinische hal vastgeketend aan een stang. Ze kijkt vastberaden in de camera wanneer ze blijk geeft van haar drijfveren. Ze wil de autoriteiten assisteren bij het onderzoek, in ruil voor ‘frisse lucht’. Dus volgt er een verhuizing naar een afgelegen landhuis, waar Jeanne vanaf dat moment deftig resideert in een geïmproviseerde kerker.

Jeanne eist tevens dat haar zoon, een undercoveragent, met haar zal samenwerken. Damien (Fred Testot) koos na de arrestatie van zijn moeder – getoond in een flashback – een anoniem bestaan. Zijn achternaam werd gewijzigd, waarop hij bij een pleeggezin belandde. Om, hoe ironisch, jaren later in dienst te treden als bestrijder van de criminaliteit. Heropenen de makers van La Mante hier de discussie over nature versus nurture? Ofwel: beweren ze dat Damien in een ander leven, waarin zijn moeder haar wanstaltige daden kon voortzetten, wél was uitgegroeid tot een psychopaat? Of is dat wellicht inherent aan onze genen? La Mante opteert overduidelijk voor de eerst mogelijkheid: opvoeding maakt de mens.

Daarmee is tegelijkertijd alles gezegd: La Mante is niets meer dan een doorsnee crimi, met veel geneuzel en weinig actie. Met zwart-wit bekentenissen, meerdere verdachten, en opzichtige verwijzingen naar andere publicaties uit de seriemoordenaars-canon. Dan valt te denken aan True Detective, Seven, en bovenal Silence of the Lambs. Jeanne a.k.a de Bidsprinkhaan lijkt de vrouwelijke evenknie – of copycat? – van Hannibal Lecter (zo meesterlijk gespeeld door Anthony Hopkins). Dat is geen compliment: La Mante is niet bijster origineel, zeker niet bij Netflix. De VOD-aanbieder grossiert – alleen al met Mindhunter – in verbeeldingen van het leven van seriemoordenaars.

En voor de fijnproever: een belangwekkender portret van een seriemoordenares is het tweeluik van documentairemaker Nick Broomfield, over Aileen Wuornos (veroordeeld voor zeven moorden): Aileen Wuornos: The Selling of a Serial Killer en Aileen: Life and Death of a Serial Killer (óók op Netflix).