History 101 S02E01-02: verwonderen over het nabije verleden

Het tweede seizoen van History 101 begint met twee afleveringen waarin weer eens blijkt: de recente geschiedenis is superinteressant. In de eerste aflevering buigen de makers zich over de ontstaansgeschiedenis van gps (Global Positioning System). Dat is nu een acroniem dat iedereen tegenwoordig begrijpt, maar enkele decennia geleden was deze afkorting van dit zogeheten satellietplaatsbepalingssysteem nog geen gemeengoed en verwees het naar een noviteit die uitsluitend door het Amerikaanse leger werd gebruikt. Gelukkig werd gps later ook ingezet voor het redden van levens, toen de burgerluchtvaart er ook gebruik van ging maken. Daar had de Amerikaanse president Ronald Reagan in de jaren 80 dan weer iets mee te maken.

Met chirurgische precisie kunnen we tegenwoordig opzoeken waar we zijn en waar we naartoe gaan. Zo’n constatering is wellicht een beetje flauw, maar dat de aflevering eindigt met de conclusie dat gps ertoe heeft geleid dat we op een andere manier zijn gaan leven, door onze sociale levens anders in te richten - we kunnen elkaar makkelijker opzoeken - en het systeem te gebruiken als hulpmiddel in de zoektocht naar liefde, is wel uiterst fascinerend.

History 101 draait dan ook om verwonderen, enthousiasmeren. Het is oprechte infotainment. Dat is ook te zien in de tweede aflevering, die draait om mp3’s - muziek in uiterst gecomprimeerde vorm. Tegenwoordig is streaming de norm, maar het is niet lang geleden dat internetters de muziekindustrie al dan niet bewust poogden te slopen door albums illegaal te downloaden – bands als Radiohead zetten als tegenreactie hun nieuwe materiaal gewoon gratis online. In de tweede aflevering praat men vol complimenten over het comprimeren van data – ook foto’s en films komen aan bod. De keerzijde is ook evident: de kwaliteit wordt minder.

Die keerzijden worden in History 101, net als in veel andere infotainmentprogramma’s die te zien zijn bij streamingdiensten, vaak slechts zijdelings genoemd. Net als het feit dat online daten – een erfenis van de hegemonie van gps – ook niet per se het summum is. Dat is een gemiste kans, in een reeks die vooral draait om verwonderen en om hoe de geschiedenis wordt geschreven door en over de winnaars.