Een profiel over de in Rusland geboren – Amerikaanse acteur: Anton Yelchin

Er ging een schok door Hollywood op 19 juni 2016, toen bekend werd dat acteur Anton Yelchin om het leven was gekomen bij een auto-ongeluk.

Yelchin werd verpletterd door zijn eigen Jeep Grand Cherokee, die geparkeerd stond op de oprit van zijn eigen woning, maar achteruit rolde. Op noodlottige wijze kwam de acteur klem te zitten tussen zijn auto, het tuinhek en de brievenbus. Anton Yelchin werd niet ouder dan 27 jaar, waardoor de associatie met de zogenoemde ‘27 club’, de lijst van artiesten die overleden toen zij 27 jaar waren, al snel gemaakt is. Maar in tegenstelling tot mensen als Kurt Cobain, Jimi Hendrix, Janis Joplin of Amy Winehouse, was de doodsoorzaak bij Yelchin niet het gevolg van een rock-’n-roll-levensstijl, maar van gewoon gigantische, stomme pech.

De ontzetting op het nieuws was dan ook groot, bij zowel familie als collega’s uit de filmwereld. Zijn ontroostbare ouders begonnen een rechtszaak tegen Fiat Chrysler, omdat zij de autofabrikant verantwoordelijk hielden voor de dood van hun zoon; er zouden soortgelijke incidenten zijn geweest waarbij de auto’s na het parkeren wegrolden. Collega-acteurs reageerden geëmotioneerd: ‘Dit is volledig vernietigend geweest voor de hele Star Trek-cast,’ aldus acteur Zachary Quinto die samen met Yelchin in drie Star Trek-films speelde. ‘Anton was een van de meest open en intellectueel nieuwsgierige mensen die ik kende’. John Cho, ook uit Star Trek, noemde Yelchin ‘een echte kunstenaar – nieuwsgierig, prachtig, moedig.’

Anton Yelchin in Star Trek

Yelchin zat in een succesvolle, productieve fase van zijn nog maar jonge acteercarrière. Hij speelde de ene rol na de andere en sprak stemmen in voor diverse animatieseries. Na zijn dood zouden er nog vijf films waarin hij had meegespeeld in première gaan: de romantische film Porto, misdaadfilm Thoroughbred, sciencefictiondrama Rememory, familiedrama We Don’t Belong Here, en de belangrijkste, de blockbuster Star Trek: Beyond (deze week op tv te zien), waarin Yelchin al sinds 2009 de rol van Pavel Chekov, de – met vet Russisch accent sprekende – navigator van het ruimteschip USS Enterprise speelde.

Russisch was ook de herkomst van Anton Yelchin. Hij werd in 1989 geboren in de Sovjetunie, om precies te zijn in het toenmalige Leningrad, nu St. Petersburg. Zijn ouders Viktor en Irina waren beroemde kunstschaatsers: het lukte hen met veel moeite om de Sovjetunie te ontvluchten en asiel te krijgen in de Verenigde Staten, waar zij naartoe verhuisden toen hun zoon Anton zes maanden oud was. Anton groeide op in het zonnige Californië, en nadat hij had ontdekt dat hij niet het grote schaatstalent van zijn ouders had geërfd, besloot hij acteur te worden – niet zo’n heel gekke keuze als je opgroeit in Californië.

Als tiener speelde Yelchin al rollen in diverse films en tv-series, waaronder Taken van Steven Spielberg en Hearts in Atlantis, gebaseerd op een boek van Stephen King. Zijn ‘echte’ doorbraak kwam in 2006, met de film Alpha Dog van Nick Cassavetes. Hier speelde Yelchin een onschuldige jongen die tegen zijn wil de speelbal wordt in een drugsoorlog tussen bendes in California. Yelchin bleef als acteur overeind tussen andere talenten als Emile Hirsch en Justin Timberlake.

Nog groter werd zijn naam toen hij in 2009 voor het eerst meespeelde in nieuwe reeks Star Trek-films, geregisseerd door J.J. Abrams. Hierin werd Yelchin de nieuwe Pavel Chekov, een rol die beroemd was gemaakt door acteur Walter Koenig. Anton Yelchin gaf zijn eigen draai aan het personage. Hij maakte hem innemend, fanatiek, en heel Russisch – hij heeft bijvoorbeeld veel moeite met het uitspreken van woorden met een ‘v’.

Toen er in 2009 ook nog een rol in actiefilm Terminator Salvation volgde, groeide Yelchins bekendheid en leek hij even de kant van de blockbusters op te gaan. Maar zo’n acteur was Yelchin eigenlijk niet. Hij was intelligent, belezen en had een liefde voor arthousefilms. In een interview met The Guardian in 2009 werd gevraagd of hij graag naar blockbusters in de bioscoop ging kijken. ‘Niet echt,’ antwoordde Yelchin, ‘ik hou van Michael Haneke, Lars von Trier, Pedro Almodóvar. Al mijn favoriete regisseurs waren in Cannes dit jaar’.

Tegelijkertijd sprak hij in dat interview ook vol liefde over Star Trek: ‘Ik werk daar met een geweldige groep mensen. Ik wilde heel graag met regisseur J.J. Abrams werken, want ik vind hem heel goed in wat hij doet. Ik heb wel veel research gedaan naar mijn personage omdat ik aanvankelijk niet veel van Star Trek wist. Het leek me grappig om dit iconische Russische stereotype van een nieuwe interpretatie te voorzien.’

Anton Yelchin in Fright Night

Maar Yelchins voorkeuren voor kleine artistieke films werden duidelijk in de daarop volgende jaren. Hoewel hij zijn rol in Star Trek aanhield, dook hij op in veel kleine films van door hem bewonderde regisseurs. In de romantische indiefilm Like Crazy speelde hij de rol van ‘romantic lead’, een man die moet kiezen tussen twee vrouwen, gespeeld door Felicity Jones en Jennifer Lawrence. Ook al was hij met zijn donkere krulletjes en tenger postuur niet de standaard Hollywood-hunk, Yelchin had de charme van de gevoelige ‘boy next door’ die hem ook voor dit soort romantische rollen geschikt maakte.

In Fright Night, de remake van de horrorklassieker uit 1985, speelde Yelchin een sterke rol als de tiener Charlie die de vampiers in zijn woonwijk van zich af moet slaan. Nog meer vampieren kwamen voorbij in Only Lovers Left Alive van cultregisseur Jim Jarmusch uit 2015, met Yelchin als naïeve, langharige gitaarliefhebber. In 2015 maakte hij ook indruk in de goed ontvangen horrorthriller Green Room van Jeremy Saulnier. Yelchin speelt hierin de bassist van een punkrockband die vast komt te zitten in een club van neonazi’s en moet zien te ontsnappen.

Kortom, Anton Yelchin had zich op zijn 27ste ontwikkeld tot een uitstekend acteur, uitblinkend in productiviteit en veelzijdigheid. Hij koos de rollen uit die hij interessant vond, en speelde met plezier mee in blockbusters, zonder er zijn neus voor op te halen. Maar toen sloeg op 19 juni 2016 het noodlot toe en belandde Yelchin in het rijtje waar je beslist niet in terecht wilt komen: dat van veel te vroeg overleden acteurs.