De jongelingen uit Stranger Things zijn een jaartje ouder: “We zijn geen kinderen meer!”

Het nieuwe seizoen van Stranger Things speelt zich ditmaal niet af tijdens Halloween, maar in het warmste jaargetijde. De hete zomer van 1985 fungeert in de sciencefictionserie als een snelkookpan waarin de jeugdige personages razendsnel opgroeien, zeker nu de overgang naar high school voor de deur staat. Mike’s aankondiging spreekt boekdelen: ‘We zijn geen kinderen meer!’ De nieuwe afleveringen staan dan ook in het teken van puberteit: met kalverliefdes (Eleven en Mike zijn nu officieel een stel) en liefdesverdriet. Deze combinatie van de zomer en puberen doet het vaak goed in nostalgische verbeeldingen van de jeugd. De hete Amerikaanse zomer speelt een prominente rol in talloze Amerikaanse jeugdverhalen. Tijdens de broeierige zomermaanden transformeren onbevangen kinderen in onbevangen pubers, met net iets meer levenservaring. De vakantie haalt de jongelingen uit hun routine: ze hebben ineens zeeën van tijd om na te denken over hun toekomst, die voor even op pauze lijkt te staan. Gaandeweg ontstaat er ruimte voor vragen: wie ben ik? Waar wil ik heen? En het formuleren van antwoorden op die vragen zou je wasdom kunnen noemen; je losweken van je ouderlijke nest, om je eigen koers uit te zetten.
Coming of age-series en -films zijn vaak gesitueerd in het verleden. Voor de makers van Stranger Things, de in 1984 geboren tweelingbroers Matt en Ross Duffer, is dit de manier om hun liefde voor de popcultuur uit een tijd die ze niet bewust hebben meegemaakt te vieren. Met de serie preserveren ze hun nostalgie naar een tijdperk dat eerst nog wordt voorgeschoteld als onschuldig – en dat is natuurlijk pure geschiedvervalsing. Met personages bij wie de griezelige volwassenwereld ook in het derde seizoen nog niet volledig is doorgedrongen, tot de bubbel die zich laat omschrijven als kindertijd. Maar op een gegeven moment moet die bubbel toch worden doorgeprikt.
Matt Duffer vertelt in gesprek met entertainmentwebsite Collider over het nieuwe seizoen: ‘We wilden het thema verandering behandelen. Het seizoen vindt plaats gedurende de laatste zomer voor high school. De kinderen groeien op en dat is rommelig, ongemakkelijk en pijnlijk. Zijn ze in staat om te voorkomen dat ze uit elkaar groeien? Oh, en hun woonplaats is nog steeds het epicentrum van interdimensionale terreur.’ De verandering waar Duffer over rept, manifesteerde zich al enigszins in het tweede seizoen. De jongens – Mike (Finn Wolfhard), Dustin (Gaten Matarazzo) en Lucas (Caleb McLaughlin) – waren zichtbaar gegroeid en hadden ineens een zwaardere stem. En Eleven (Millie Bobby Brown) had plotseling lange lokken. Haar metamorfose is misschien wel het meest flagrant: van een zwijgzame, bedeesde verschijning in het eerste seizoen (2016) naar een meer extraverte tiener in het derde seizoen.

Dit leverde het nodige (ook negatieve) commentaar op. Zo schreef journalist Eleanor Halls van de Britse krant The Telegraph eind mei een artikel over de wijze waarop Browns uiterlijk in de media wordt geseksualiseerd. In oktober 2017 reageerde een Amerikaanse medewerker van televisiezender NBC op Twitter op een foto van Brown in een leren outfit, die ze had gemaakt op de rode loper tijdens de première van het tweede seizoen. ‘Millie Bobby Brown is voor onze ogen groot geworden.’ Halls legt uit dat Brown op dat moment 13 jaar oud was.

Dit is evenwel exemplarisch voor de wijze waarop vrouwen en mannen voor en achter de camera opgroeien: hoewel de jongens uit de cast ook in het derde seizoen opnieuw een stuk volwassener ogen, krijgen ze een stuk minder aandacht van de media dan Brown, die in de ogen van sommige (veelal mannelijke) commentatoren intussen al tot sekssymbool is uitgeroepen – ze is nu 15 jaar oud. Puberen in de luwte is haar niet gegund. Misschien komt dat – naast het welig tierende seksisme – omdat we fictie en realiteit maar moeilijk van elkaar kunnen onderscheiden; omdat Brown en haar co-sterren voor én achter de camera qua uiterlijk pijlsnel veranderen. En dat zien we.
Het was voor de gebroeders Duffer geen sinecure om te voorkomen dat deze fysieke transformaties in één seizoen zichtbaar werden, zo vertelt Matt in het ezine The Wrap: ‘Opnames voor Stranger Things nemen zo’n zes maanden in beslag, en in die tijd kan er een hoop veranderen.’ Zo grapt hij dat ‘Caleb volgend jaar op de set zal rondrijden in een auto’. Hij noemt een andere anekdote: tijdens het castingproces voor het tweede seizoen werd er gezocht naar een actrice voor de rol van Max (Sadie Sink). De makers zochten echter in de verkeerde leeftijdscategorie: ze hadden geen rekening gehouden met het feit dat de andere castleden anderhalf jaar later er volstrekt anders uit zouden zien.
Niet voor niets lijkt het derde seizoen een ode te zijn aan de films van regisseur en scenarist John Hughes, bekend van tienerhits als The Breakfast Club (1985) en Pretty in Pink (1986). Waar het eerste seizoen een grote knipoog was naar Steven Spielbergs E.T. (1982) en het tweede seizoen een lofzang op Alien (1986) draait het nu – naast de gebruikelijke groteske taferelen – om het tienerdrama. Dat was ook Hughes’ forte: hij schiep in zijn films ontroerende mannelijke en vrouwelijke personages, gespeeld door acteurs die de ongerieflijkheid van de pubertijd en de afstompende schooltijd zo treffend ­wisten te acteren.

Dit ongemak zien we ook in het derde seizoen van Stranger Things, waarin de jongeren uit Hawkins, Indiana zich hebben verzameld rondom een zwembad. In de hitte zoeken ze verkoeling in het water. Dat betekent wel dat ze zich bloot moeten geven, getuige alle zomerlijven die flaneren langs de camera. Maar, zoals Dustin deftig stelt: ‘Ik ga toch niet de rest van mijn leven in de kelder zitten, om videogames te spelen?’ Acteur Matarazzo – hij wordt alweer 17 dit jaar – is ook in het derde seizoen het stralend middelpunt van de serie, met zijn kolderieke kwinkslagen en geestige slapstick. Journalist Jim Vorel van het tijdschrift Paste vroeg hem na het tweede seizoen of hij zich nog steeds een kind voelde. Zijn antwoord was: ‘Tenminste totdat ik 18 jaar word. Maar in mijn familie ben je een kind tot je 50ste.’