Column: The age of consent

Series als Heartstopper en Sex Education schetsen een (te) rooskleurig beeld van relaties. En dat is helemaal niet erg. 

‘Is dit oké?’

Je komt het in steeds meer films en series tegen: mensen die elkaar actief vragen om toestemming, voordat er ook maar iets op relationeel vlak gebeurt. Zoals in het vierde – en laatste – seizoen van Sex Education (Netflix), een serie waarin seks, zoals de titel al aangeeft, aan de orde van de dag is. Zo hamert middelbare scholier en amateur sekstherapeut Otis (Asa Butterfield) bij zijn leeftijdsgenoten op ‘enthousiaste toestemming’. Uitgangspunt bij seks is de aanwezigheid van een volmondig ‘ja’, niet het ontbreken van een harde ‘nee’. Ook in zijn eigen relatie leert Otis, met vallen en opstaan, zijn grenzen aan te geven. Zo blijkt het maken van dickpics toch niet helemaal zijn ding, zo ontdekt hij op de meest gênante en publiekelijke wijze.

In het tweede seizoen van Heartstopper (Netflix), over de hartverwarmende en voorzichtig ontluikende liefde tussen populaire sportjongen Nick (Kit Connor) en de schuchtere Charlie (Joe Locke), vormt toestemming eveneens een belangrijke, zo niet de belangrijkste, rode draad. Bijna overal wordt toestemming voor gevraagd, van een – relatief – kuis kusje in de nek tot de manier waarop Nick als biseksuele jongeman uit de kast wil komen. Het is allemaal ontzettend lief en bedachtzaam, zoals iedereen eigenlijk hoopt dat hun eerste liefde zal zijn. Maar, zo vroeg Kathryn VanArendonk zich af in haar recensie voor Vulture: is het allemaal niet net iets te zoet; een te krampachtige manier om queer relaties voor hetero ouders zo licht verteerbaar mogelijk te maken?

Aan het einde van haar recensie stelt ze ook de volgende vraag: gaat het in Heartstopper misschien meer om het modelleren van gedrag dan om het weerspiegelen van de mensheid? Met andere woorden: schotelt Heartstopper ons niet een ideaalbeeld voor; een voorbeeld van hoe je zou willen dat jonge mensen zich zouden gedragen in plaats van hoe ze dat daadwerkelijk doen? Niet dat volwassenen het op dit vlak per definitie beter doen trouwens.

Heartstopper lijkt daarin mijlenver verwijderd van Euphoria (meerdere recensenten noemen de serie ook wel de anti-Euphoria), dat een wereld toont waarin de mogelijkheid van ‘wederzijdse toestemming’ een puur hypothetisch gegeven is, net zoals het bestaan van een hemel, of de g-spot. Waar in Heartstopper liefde iets is dat je moet koesteren, lijkt Euphoria (HBO Max) meer een langgerekte – en prachtig aangeklede - Sire-reclame die laat zien hoe gezonde relaties er juist niet uit moeten zien.

Zelfs de relatie van middelbare scholieren Cassie (Sydney Sweeney) en McKay (Algee Smith), twee jongeren die elkaar allebei toch echt leuk vinden, is doordrenkt van giftige hypocrisie, waarbij McKay Cassie wel om naaktfoto’s en -filmpjes vraagt, maar haar tegelijkertijd een slet vindt omdat ze dit ook voor eerdere vriendjes heeft gedaan.

Toch zijn Euphoria en Heartstopper eigenlijk twee kanten van dezelfde munt. Ook Euphoria geeft geen realistisch beeld van relaties, iets dat de serie zelf overigens ook onderkent. Vind je het gek dat jongeren een verknipt beeld hebben van seks, zo merkt hoofdrolspeelster Rue (Zendaya) droogjes in haar voice-over op, met pornofilms als primaire informatiebron? Maddy (Alexa Demie) bestudeert pornofilms als ware het instructievideo’s, zodat ze precies weet hoe ze zich tijdens de seks met vriendje Nate (Jacob Elordi) moet gedragen.

Wat dat betreft zijn de idealistische ambities van series zoals Heartstopper en Sex Education alleen maar prijzenswaardig. Zien doet immers volgen. Dat bewezen pornofilms en de opmars van orale seks (want volgens Bill geen ‘echte’ seks) onder jongeren na de Clinton-Lewinsky-affaire al in negatieve zin, dus waarom dan ook niet andersom?

Wederzijdse en enthousiaste toestemming is nu misschien nog niet een vanzelfsprekend uitgangspunt bij relaties, maar dat kan het wel zijn.

Bregtje Schudel en Omar Larabi schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films.